Wszystkie newsy

Morza i oceany stanowią zdecydowaną większość, bo aż 71 proc. powierzchni globu. Postępujące zmiany klimatu i ocieplanie się wód destrukcyjnie wpływają na morski ekosystem i zamieszkujące go ryby, a dodatkowo problem pogłębiają agresywne połowy. Z danych ONZ wynika, że ponad 35 proc. światowych zasobów ryb jest poławiana w sposób niezrównoważony, czyli zagrażający środowisku i populacjom morskim. Przeciwdziałanie przełowieniu jest o tyle istotne, że ryby i owoce morza stanowią główne źródło białka dla ponad 3 mld ludzi na świecie, a w kolejnych dekadach ta liczba znacząco wzrośnie. Promowaniem zrównoważonego rybołówstwa od ponad dwóch dekad zajmuje się organizacja MSC, która świętuje właśnie 10-lecie obecności w Polsce.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wykorzystał okres pandemii do dalszej cyfryzacji. Obecnie to jeden z najbardziej zdigitalizowanych urzędów w Polsce. W sposób całkowicie automatyczny obsługiwane są wnioski rodzinne, m.in. o 500+ czy żłobkowe. Wszyscy przedsiębiorcy mają obowiązkowe konto na Platformie Usług Elektronicznych. Funkcjonuje też e-legitymacja emeryta i rencisty. Jeszcze w tym roku ma zostać uruchomiona aplikacja mobilna dla lekarzy. – Nasze działania uprawniają do stwierdzenia, że jesteśmy takim e-urzędem, czynnym siedem dni w tygodniu przez 24 godz. – podkreśla prof. Gertruda Uścińska, prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Dietetycy przestrzegają przed negatywnym wpływem energetyków na zdrowie dzieci i młodzieży, przede wszystkim na ich układ krążenia. Napoje te działają także na nie silnie uzależniająco. Tymczasem, jak wynika z badań Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności, dzieci i nastolatki w wieku od 10 do 18 lat stanowią największą grupę spożywającą energetyki. – Przepisy ograniczające sprzedaż napojów energetycznych osobom do 18. roku życia, które wejdą w życie z początkiem 2024 roku, to krok ku profilaktyce wielu schorzeń – przekonuje Monika Hajduk, dietetyczka kliniczna.

Dzięki nowelizacji przepisów, które weszły w życie 6 września br., łatwiej będzie uzyskać odszkodowanie za błędy medyczne. Zamiast batalii sądowych będą się odbywać postępowania administracyjne prowadzone przez Rzecznika Praw Pacjenta. Decyzja zostanie wydana w ciągu trzech miesięcy, a podstawą do wszczęcia postępowania będzie wniosek złożony przez poszkodowanego lub jego rodzinę do RPP. Nie będzie także orzekania o winie szpitala czy lekarzy, co może zmniejszyć obawy personelu medycznego przed ujawnianiem zdarzeń niepożądanych. W dłuższej perspektywie system no-fault powinien wpłynąć na mniejszą liczbę błędów medycznych.

Emisja gazów cieplarnianych z transportu w 70 proc. pochodzi z transportu drogowego. Tymczasem Polska ma jeden z najwyższych wskaźników motoryzacji w Europie. Zmienić to mogłaby większa dostępność transportu publicznego czy rozwój mikromobilności. O ile jednak polskie miasta dobrze sobie radzą z wprowadzaniem ekologicznego taboru, o tyle gorzej wypadają pod względem mobilności współdzielonej i punktów ładowania pojazdów elektrycznych – wynika z rankingu Clean Cities Campaign.

W 2022 roku w Polsce urodziło się 305 tys. dzieci. To najmniej od zakończenia drugiej wojny światowej. Spada liczba kobiet w wieku rozrodczym, w dodatku coraz później i coraz rzadziej decydują się na macierzyństwo, a wskaźnik dzietności nieznacznie przekracza 1,26. – Największym problemem w polskiej demografii jest rozpad więzi społecznych. Duży wpływ mają również kwestie ekonomiczne – ocenia Michał Kot, dyrektor Instytutu Pokolenia.

Choć systematycznie spada liczba wypadków drogowych z udziałem osób pod wpływem alkoholu, to i tak jest ona wysoka. W 2022 roku brali oni udział w ponad 2,2 tys. wypadków. Nawet 7 proc. Polaków przyznaje, że w ciągu ostatniego miesiąca prowadziło na podwójnym gazie. Zaostrzone kary dla pijanych kierowców, które wejdą w życie z początkiem października br., mogą wpłynąć na zmianę zachowań. Pomóc mogłyby także obowiązkowe badania psychologiczne kierowców.

W Polsce ostatnich 20 lat było najcieplejszych, licząc od połowy XX wieku, a w 2019 roku odnotowano najwyższą średnią roczną temperaturę powietrza. Ten wzrost temperatur, będący skutkiem zmian klimatycznych, pociąga za sobą także wzrost liczby ekstremalnych zjawisk pogodowych. W latach 2016–2021 zakłady ubezpieczeń zaraportowały do Komisji Nadzoru Finansowego 273 zdarzenia, które oceniły jako katastroficzne, a wartość szkód z ich tytułu została oszacowana na 3,622 mld zł. W kolejnych latach polskie społeczeństwo będzie musiało się przygotować na coraz częstsze susze, gwałtowne ulewy, huraganowe wiatry czy trąby powietrzne. Na szczęście – jak pokazują statystyki Polskiej Izby Ubezpieczeń – w Polsce poziom ubezpieczenia rolnictwa i budynków mieszkalnych na takie ewentualności jest istotnie wyższy niż globalna średnia.

Rocznie w Nigerii około 15 tys. dzieci pada ofiarami okrutnych przesądów i zostaje oskarżonych o czary. Pokrzywdzonych ratuje Anja Ringgren Lovén, założycielka organizacji charytatywnej Land of Hope. Udało jej się już pomóc niemal setce małych Nigeryjczyków, którym zapewniła bezpieczny dom: dach nad głową, regularne posiłki i możliwość edukacji. Gdyby nie jej interwencja, byłyby skazane na śmierć, często w okrutnych męczarniach. Duńska wolontariuszka wraz z mężem starają się też edukować lokalną ludność i uświadamiać ją, że wiara w zabobony i przesądy nie prowadzi do niczego dobrego. Między innymi o swojej misji i działaniach w Nigerii opowiada w biografii „Matka dzieci przeklętych. Moja podróż do krainy nadziei”, która właśnie ukazała się w Polsce.

Już 70 proc. Polaków uważa, że stoimy na krawędzi katastrofy ekologicznej i trzeba zacząć działać. Blisko połowa uważa zmiany klimatyczne i zanieczyszczenie środowiska za największe zagrożenie – wynika z raportu „Ziemianie atakują”. Wiedza o środowisku jest kluczem do mądrych działań, ta jednak u Polaków jest stosunkowo niewielka. – Najważniejszą misją jest wprowadzenie eksperckiej wiedzy do szkół, aby młodzi ludzie byli świadomi, czego mogą się spodziewać i jak działać – mówi Lidia Prabucka, współzałożycielka Szkolnej Konferencji Klimatycznej.

Psychologowie zbadali, jakie formy krzywdzenia i zaniedbywania dzieci zaburzają u nich rozwój świadomości i ekspresji emocjonalnej. Opierając się na dotychczasowych publikacjach naukowych dotyczących związku między maltretowaniem dzieci a aleksytymią, czyli niezdolnością do rozumienia lub identyfikowania emocji oraz ich nazywania i wyrażania, badacze doszli do wniosku, że największy wpływ na rozwój tej cechy ma przemoc emocjonalna i zaniedbanie fizyczne. Wbrew powszechnym opiniom mniejsze znaczenie ma doświadczenie przemocy fizycznej i seksualnej.

Ponad 80 proc. rodziców – ze względu na wysoką inflację – spodziewa się większych wydatków na wyprawkę szkolną swoich dzieci i zaplanowało na ten cel odpowiednio wyższe budżety. Zdecydowana większość wyda na artykuły szkolne między 300 a 700 zł. Co 10. rodzic planuje jednak zamknąć się w kwocie 300 zł – wynika z badania SW Research dla sieci Carrefour. Dla zdecydowanej większości cena produktu decyduje o wyborze miejsca zakupu. Dlatego największe sieci prześcigają się w promocjach i rabatach, a rodzice skłaniają się ku markom własnym.

Transformacja energetyczna i związane z nią wyzwania będą w tym roku jednym z głównych tematów XXXII Forum Ekonomicznego, które będzie się odbywać 5–7 września w Karpaczu. – Obok wojny, która toczy się za naszą wschodnią granicą, to dziś największe wyzwanie, które przed nami stoi i które dotknie każdego Europejczyka – podkreśla Zygmunt Berdychowski, przewodniczący Rady Programowej tego wydarzenia. Jak ocenia, realizacja założeń transformacji energetycznej i klimatycznej w pierwszym okresie osłabi konkurencyjność europejskiej i polskiej gospodarki. Biorąc pod uwagę liczbę wyzwań, które UE będzie musiała pokonać na drodze do neutralności, przyjęty przez nią harmonogram może się okazać zbyt ambitny.

Co trzeci Polak pali nałogowo papierosy, a liczba palaczy w ostatnich latach rośnie. Badanie „Polacy o swoim nałogu nikotynowym” przeprowadzone przez CBOS dla Instytutu Zdrowia i Demokracji wskazuje, że większość palaczy dostrzega negatywny wpływ papierosów na swoją kondycję zdrowotną. Blisko połowa z 2500 ankietowanych palaczy, który przeszli z papierosów na podgrzewacze tytoniu, raportuje lepszą kondycję i deklaruje, że motywacją tej decyzji jest dla nich szerszy plan wyjścia z nałogu oraz zmiana stylu życia. Dwie trzecie ankietowanych, którzy tak postąpili, zaznacza, że nie wróci już do palenia papierosów lub nie ma takiego zamiaru.

To już ostatni dzwonek na skompletowanie wyprawki szkolnej. Choć większość rodziców produkty szkolne zaczyna kupować w wakacje, to co czwarty zwleka z tym do ostatniej chwili. Na wybór konkretnego miejsca zakupów największy wpływ mają bogata i zróżnicowana oferta produktów, promocje i atrakcyjne ceny. Dlatego, jak wynika z badań agencji SW Research dla Carrefoura, 70 proc. rodziców robi zakupy szkolne w super- i hipermarketach, a 40 proc. – w specjalistycznych sklepach papierniczych.