Wszystkie newsy

Radiofarmaceutyki są szczególną grupą leków. To związki chemiczne o cząsteczkach zawierających jeden lub więcej atomów promieniotwórczych, stosowane w diagnostyce i leczeniu schorzeń kardiologicznych, onkologicznych, endokrynologicznych czy neurologicznych. Znany na całym świecie Ośrodek Radioizotopów POLATOM należący do NCBJ ma w zakresie rozwoju radiofarmaceutyków spore osiągnięcia. Niebawem nowe znaczniki do diagnostyki raka prostaty i jego przerzutów będzie wprowadzać w fazę badań klinicznych.

Naukowcy z Narodowego Instytutu Alergii i Chorób Zakaźnych (NIAID) w amerykańskim Narodowym Instytucie Zdrowia (NHI) przetestowali na zwierzętach szczepionkę mRNA przeciw wirusowi HIV. Wyniki badań są bardzo obiecujące. Szczepionka wywołała pożądaną reakcję organizmu i była dobrze tolerowana. Najprawdopodobniej jeszcze w tym roku rozpoczną się badania kliniczne z udziałem ludzi. Zasady działania tej szczepionki są podobne jak w przypadku COVID-19, ale wirus HIV jest dużo bardziej skomplikowanym patogenem.

Przewlekła choroba nerek (PChN) jest obecnie jedną z najczęstszych chorób cywilizacyjnych, ale całymi latami może przebiegać w ukryciu i bez żadnych objawów, siejąc spustoszenie w organizmie. – Każdy pacjent z PChN ma skrócony oczekiwany czas życia średnio o 30 proc. Wiele osób na nią chorujących zbyt późno się orientuje, że dopada ich to poważne schorzenie – mówi prof. Ryszard Gellert, konsultant krajowy w dziedzinie nefrologii. Dlatego tak ważna jest świadomość społeczna, umiejętność szybkiego rozpoznawania objawów tej choroby i szybkie działanie – przypominają eksperci z okazji Światowego Dnia Nerek, który przypada 10 marca. Współczesna medycyna pozwala już uniknąć dializ i wdrożyć działania nefroprotekcyjne, które opóźniają postęp choroby w początkowym stadium i są szansą na wydłużenie życia pacjentów.

W Sejmie trwają prace nad ustawą o wyrobach medycznych, która ma do polskiego prawa zaimplementować unijne regulacje. Przedstawiciele sektora medycznego podkreślają jednak, że wiele propozycji wychodzi poza ramy rozporządzenia, co więcej, może mieć negatywny wpływ na rynek. Jednym z takich przepisów są wielomilionowe kary, np. za błąd formalny w oznakowaniu wyrobu, nawet tak drobny jak brak adresu producenta. – Gdyby taka kara, sięgająca 2 czy 5 mln zł, dotknęła jakiejkolwiek pracowni protetycznej, to będzie ona musiała ogłosić bankructwo, ponieważ kara wielokrotnie przewyższy jej obroty – wskazuje Katarzyna Hendzel-Subotowicz, technik dentystyczny z laboratorium Denta-Port. Takie ryzyko może oznaczać, że część takich firm, zwłaszcza mniejszych, będzie zmuszona zakończyć działalność, a wielu techników może odejść z zawodu, co ostatecznie przełoży się na wzrost cen usług.

Pandemia w istotny sposób ograniczyła kontakt pacjentów z systemem ochrony zdrowia. Mimo że okulistyka jest jedną z najbezpieczniejszych dziedzin w kontekście zagrożeń epidemiologicznych, również ona odnotowała spadek liczby wizyt, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży. Około 40 proc. przedstawicieli tej grupy wiekowej wymaga badania. Spadła także liczba korekcji zaćmy, a nieleczona prowadzi ona do ślepoty i jest zagrożeniem zarówno dla chorego, jak i jego otoczenia.

Polska to atrakcyjny kraj dla prowadzenia badań klinicznych. W 2021 roku zarejestrowano rekordową ich liczbę: 800 projektów komercyjnych i niekomercyjnych. Polska wraz z całym regionem Europy Środkowo-Wschodniej ma istotny udział w europejskim i światowym rynku badań klinicznych. Choć do tej pory dominował w nim segment komercyjnych projektów, to zaczyna przybywać również tych niekomercyjnych, zwłaszcza od kiedy powstała Agencja Badań Medycznych. Przygotowywana jest ustawa, która dopasuje polskie przepisy do europejskiego prawodawstwa i pozwoli na szerszą współpracę międzynarodową.

Decyzją NFZ z początkiem maja br. ma wejść w życie nowa wycena świadczenia wentylacji mechanicznej w warunkach domowych, z której korzysta w Polsce ok. 9 tys. pacjentów. Zamiast waloryzacji o inflację czy rosnące koszt płac Fundusz zdecydował się obniżyć wycenę o kilkadziesiąt procent. – Jeśli te taryfy zostaną wprowadzone, praktycznie tracimy możliwość finansowania tych świadczeń. Nie będziemy mogli zapłacić za personel, sprzęt jednorazowy czy kupić nowego sprzętu – podkreśla Robert Suchanke, prezes Ogólnopolskiego Związku Świadczeniodawców Wentylacji Mechanicznej. Jak wskazuje, może to oznaczać, że już w maju do szpitali trafi nawet kilka tysięcy pacjentów, którzy nie będą mogli dłużej korzystać z respiratorów w domu. Związek wciąż jednak liczy na możliwość dialogu z NFZ i resortem zdrowia.

Szczepienia przeciw COVID-19 pozwoliły w ubiegłym roku uniknąć ok. 61 tys. dodatkowych zgonów w Polsce. Gdyby nie one, to całkowita liczba śmierci w wyniku tej choroby w 2021 roku byłaby niemal dwukrotnie wyższa i sięgnęłaby blisko 129 tys. – wynika z analizy Instytutu Badań Strukturalnych. Tymczasem w Polsce wskaźnik wyszczepienia wciąż pozostaje jednym z najniższych w Europie. – Choć zbliżamy się do końca pandemii pod względem masowych fal zakażeń, choroba z nami zostanie. Dlatego w kolejnych kwartałach i latach należy się skupić na ochronie osób znajdujących się w grupach ryzyka: osobach po 70. roku życia, z otyłością, cukrzycą i innymi chorobami współistniejącymi – ocenia Piotr Lewandowski z Instytutu Badań Strukturalnych.

Opieka zdrowotna w ostatnich latach coraz częściej znajduje się na celowników cyberprzestępców. Sprzyja temu pandemia, w trakcie której szpitale i inne placówki medyczne, stanowiące pierwszy front walki z COVID-19, zyskały na znaczeniu. Wycieki danych, blokowanie systemów i szyfrowanie plików wraz z żądaniami wysokiego okupu są coraz częstszym zjawiskiem, również w Polsce. Mogą prowadzić do paraliżu działania i ogromnych strat, a życie i zdrowie pacjentów narazić na ryzyko.

– Autorzy tego projektu wyszli z założenia, że głównym problemem szpitali jest dziś złe zarządzanie, więc jako receptę wskazują kontrolowanie, sprawdzanie, nadzór, egzaminowanie i ewentualnie wymianę dyrektorów i kadry menedżerskiej – mówi Jarosław Fedorowski, prezes Polskiej Federacji Szpitali. Jak ocenia, w projekcie nowej ustawy o poprawie efektywności szpitalnictwa nie ma żadnych mechanizmów, które sprzyjałyby modernizacji placówek, wprowadzaniu do nich nowych technologii czy pomocy finansowej. Zabrakło też narzędzi, które wspierałyby kompleksową reformę szpitalnictwa w kierunku opieki koordynowanej.

Blisko 70 proc. nowych zakażeń HIV wykrywanych w Polsce dotyczy osób młodych, pomiędzy 20. a 39. rokiem życia. Wiele osób nawet nie wie o zakażeniu, a jeśli nie zostaną zdiagnozowane i nie rozpoczną leczenia w odpowiednim momencie, to kiedy trafią do szpitala, może być już za późno. Ankieta przeprowadzona przez Fundację Teraz Wy pokazała, że poziom wiedzy o wirusie HIV jest zatrważająco niski. Niemal jedna czwarta respondentów mylnie uważa, że ten problem w ogóle ich nie dotyczy. Młodzi ludzie nie wiedzą też, w jaki sposób mogą się zarazić i jakie zachowania są zbyt ryzykowne.

Jeszcze przed pandemią COVID-19 szacowano, że na depresję choruje 1,5 mln Polaków. Obecnie liczba ta się podwoiła, a wśród osób najbardziej zagrożonych tą chorobą są ludzie młodzi oraz osoby, które odbywały kwarantannę, utraciły pracę, ciężko chorowały lub straciły bliską osobę. – Pandemia nie poprawiła sytuacji pacjentów z depresją. Kolejki do specjalistów były kilkumiesięczne, a teraz są jeszcze dłuższe – mówi Anna Zwolińska, psycholożka i dyrektorka Centrum Psychoterapii Ametis. I dodaje, że w Polsce psychiatria jest stale niedofinansowana. Na leczenie psychiatryczne przeznacza się znacznie mniej niż w innych krajach Unii Europejskiej i na świecie. 23 lutego obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Walki z Depresją.

W Polsce na depresję cierpi 1,5 mln osób, a niektórzy twierdzą, że w czasie pandemii ta liczba mogła się podwoić. Problem ten nie omija ludzi na wysokich stanowiskach. W ich przypadku często towarzyszą temu pracoholizm i uzależnienie własnej satysfakcji od wyników firmy, a także problemy z relacjami w życiu prywatnym. – W takich okolicznościach wizyta u terapeuty nie jest tylko dobrą sugestią, ale koniecznością, aby funkcjonować w zdrowiu i być szczęśliwym, a co za tym idzie skutecznym w biznesie – mówi dr Mateusz Grzesiak, wykładowca, psycholog i konsultant.

Polska zajmuje ostatnie wśród państw UE miejsce w Tęczowym Rankingu ILGA-Europe, który ocenia równe traktowanie osób LGBT+. Dyskryminacja tej grupy osób pociąga za sobą szereg zjawisk o charakterze ekonomicznym: większe koszty opieki zdrowotnej nad dyskryminowaną mniejszością, dysproporcje w wynagrodzeniach czy emigrację do bardziej przyjaznych państw. Eksperci Open for Business policzyli, że w Polsce może to oznaczać koszty rzędu 9,5 mld zł, z czego połowę stanowią koszty opieki zdrowotnej. Coraz więcej firm tworzy jednak inkluzywne środowiska, w których osoby LGBT+ mogą czuć się dobrze.

Gdy dziecko przychodzi na świat, jego odporność nie jest jeszcze dojrzała. Układ odpornościowy będzie się kształtował jeszcze długo po narodzinach, a szczególne znaczenie dla tego procesu mają „dobre” bakterie. To one już podczas porodu i w początkowym okresie życia zasiedlają jelita, tworząc mikrobiotę jelitową. Noworodek urodzony siłami natury otrzymuje te korzystne bakterie, przechodząc przez kanał rodny mamy. Z kolei z myślą o niemowlętach urodzonych drogą cięcia cesarskiego dzięki osiągnięciom współczesnej nauki powstały sposoby na wspieranie mikobioty jelitowej. Jedną z nich jest odpowiednie żywienie dziecka po narodzinach.