Wszystkie newsy

Mała liczba ofert pracy w sektorze akademickim, niskie zarobki czy trudność łączenia pracy z życiem rodzinnym – te czynniki już kilka lat temu były przez młodych polskich naukowców wskazywane jako bariery w rozwijaniu kariery w kraju. Jednocześnie zdecydowana większość z nich wiązała przyszłość właśnie z uczelniami i instytutami w Polsce. Dla wielu młodych badaczy ważnym narzędziem do rozwijania kariery w kraju są granty i stypendia kierowane stricte do tej grupy naukowców. Jednym z nich jest realizowany od trzech dekad program START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

ICPC to jeden z największych konkursów programistycznych na świecie. Każdego roku bierze w nim udział około 60 tys. studentów, młodych matematyków i programistów z kilkudziesięciu państw świata, którzy szkolą się pod okiem wybitnych ekspertów. W tym roku po raz pierwszy ogólnoeuropejski obóz treningowy ICPC odbywał się w Polsce, przy współpracy Huaweia i Uniwersytetu Wrocławskiego. Eksperci oceniają, że polscy studenci mają w takich zawodach duże szanse ze względu na wysokie kompetencje technologiczne, kreatywność i umiejętność pracy w grupie.

– Zaletą studiów dualnych jest to, że pracodawca, we współpracy z uczelnią, może wykreować idealnego, ze swojej perspektywy, pracownika – mówi prof. Grzegorz Mazurek, rektor Akademii Leona Koźmińskiego. Warszawska uczelnia prowadziła takie właśnie studia we współpracy z McDonald’s, czyli największą siecią restauracyjną, zatrudniającą w Polsce ponad 31 tys. pracowników. Absolwenci, którzy przez ostatnie trzy lata łączyli naukę z pracą w restauracjach, właśnie odebrali dyplomy licencjata. Ukończenie studiów pozwoliło im rozwinąć kompetencje liderskie, ugruntować wiedzę i poszerzyć perspektywę poprzez wymianę doświadczeń z pracownikami z całego kraju.

Fachowcy z branży IT znajdują się w czołówce rankingu najbardziej poszukiwanych pracowników na rynku. Z badania ManpowerGroup wynika, że 64 proc. firm z branży cierpi na niedobór talentów w tym obszarze. Dlatego branża wysokich technologii coraz mocniej sama angażuje się w kształcenie przyszłych kadr. Firma Huawei nawiązała właśnie współpracę z Akademią WSB w Dąbrowie Górniczej, w ramach której planowane są m.in. wspólne przedsięwzięcia naukowe i badawczo-rozwojowe, tworzenie programów studiów oraz szkoleń i praktyk przygotowujących do pracy w konkretnych zawodach.

Zgodnie z rządowymi szacunkami do 2030 roku moc zainstalowana w morskich farmach wiatrowych na Bałtyku ma sięgnąć blisko 6 GW, a 10 lat później – nawet 11 GW. Offshore może być dla Polski szansą na zbudowanie zeroemisyjnego systemu energetyki. Aby móc sprawnie realizować projekty w tym zakresie, potrzebne są jednak dobrze wykwalifikowane kadry. Spółki, które przygotowują się do budowy morskich farm, chętnie angażują się w kształcenie specjalistów. Współpraca z uczelniami ma na celu nie tylko edukację kadr, lecz także opracowanie rozwiązań technologicznych. Przykładem jest rozszerzana stale współpraca PGE Baltica i Politechniki Gdańskiej.

– Wykształcenie kadr jak najlepiej odpowiadających na potrzeby współczesnego rynku pracy to priorytet polityki edukacyjnej – podkreśla Marzena Machałek, wiceminister edukacji i nauki. Jak wskazuje, podejmowane w ostatnich latach działania na rzecz odbudowy prestiżu i popularności kształcenia zawodowego w Polsce już przynoszą efekty. W roku szkolnym 2020/2021 56,5 proc. młodych ludzi po szkole podstawowej wybrało kształcenie branżowe i techniczne, w stosunku do 43,5 proc. absolwentów, którzy wybrali kształcenie ogólne. Inicjatywą, która ma wzmocnić ten trend, są międzynarodowe zawody EuroSkills, nazywane igrzyskami olimpijskimi zawodów branżowych. W 2023 roku po raz pierwszy odbędą się one w Polsce.

Wiele państw boryka się w tej chwili ze skokowym wzrostem zachorowań na COVID-19, wywoływanych głównie przez nowe subwarianty omikrona BA.4 i BA.5. Najgorsza sytuacja jest w Europie. Koncerny farmaceutyczne pracują już nad tzw. szczepionkami aktualizowanymi o nowy wariant, które mają się pojawić jesienią. Jednak wirusolodzy zalecają, żeby osoby z grupy ryzyka przyjęły przypominającą dawkę szczepionki przeciw COVID-19 niezależnie od tego, czy będzie to preparat dotychczasowy, czy zaktualizowany. Do tej pory – jak pokazują badania naukowe – szczepienia przeciw COVID-19 pozwoliły bowiem uchronić od śmierci już 20 mln ludzi. Największy udział ma w tym AstraZeneca.

Innowacyjne nanomembrany do oczyszczania i odsalania wody, a także personalizowane protezy kończyn, opracowane przez naukowców z Politechniki Poznańskiej – tym projektom przyznano główne nagrody w konkursie Polski Produkt Przyszłości, organizowanym przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości oraz Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Łącznie nagrodzono 18 innowacji spośród 163 zgłoszonych projektów. – Konkurs i liczba wpływających do niego zgłoszeń jest dowodem, że coraz więcej odkryć naukowych jest wdrażanych do przemysłu – podkreślają organizatorzy.

– Polska i Niemcy mają bardzo długie tradycje współpracy naukowej. Na wiele pytań badawczych odpowiedzi można znaleźć tylko wspólnie, w ramach współpracy dwu- lub wielostronnej – mówi prof. Katja Becker, prezeska Deutsche Forschungsgemeinschaft. Matematyka, informatyka, fizyka, chemia czy inżynieria materiałowa – to przykłady dziedzin, w których współpracują ze sobą polscy i niemieccy naukowcy. Tegoroczna nagroda Copernicus – przyznawana współpracującym ze sobą badaczom z Polski i z Niemiec przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej i DFG – trafiła do pary naukowców, którzy już od lat 90. prowadzą wspólne badania nad Holokaustem i świadectwami literackimi z getta żydowskiego w Łodzi (Ghetto Litzmannstadt) – drugiego największego getta w Polsce pod niemiecką okupacją. – Na przestrzeni lat spotykamy polsko-niemieckie zespoły, które współpracują ze sobą już od dziesiątek lat, opublikowały razem dziesiątki prac naukowych – mówi prof. Maciej Żylicz, prezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

Wprowadzenie i upowszechnienie się systemu grantowego w polskiej nauce spowodowało, że młodym badaczom łatwiej jest rozpocząć badania. Dzięki temu już u progu kariery mogą zacząć pracować samodzielnie, niezależnie od swoich promotorów. – Zmiana w systemie finansowania pociąga za sobą także zmiany w sposobach myślenia o nauce – ocenia prof. Maciej Żylicz, prezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, która od 30 lat wspiera naukę w Polsce, pomagając także młodym badaczom między innymi poprzez stypendia w programie START.

Zespół pod kierunkiem prof. Mariusza Zdrojka z Wydziału Fizyki Politechniki Warszawskiej chce wprowadzić na rynek materiał, który będzie tłumił szkodliwe promieniowanie mikrofalowe. – Każde urządzenie elektroniczne wytwarza pewien szum promieniowania, który może wpływać na inne urządzenia i zakłócać ich działanie. Stworzyliśmy kompozyt, który potrafi absorbować elektrosmog i nie przepuszczać dalej – wyjaśnia prof. Mariusz Zdrojek. To innowacyjne rozwiązanie, bo dziś stosowane są metalowe osłony, które tylko odbijają promieniowanie. Materiał jest w fazie testów, a za kilka miesięcy ma nastąpić jego debiut rynkowy.

Azotek galu (GaN) to syntetyczny materiał, który jest znacznie lepszym półprzewodnikiem niż szeroko wykorzystywany obecnie krzem. Już zrewolucjonizował oświetlenie – dziś można go znaleźć w większości żarówek LED-owych – i umożliwił miniaturyzację m.in. ładowarek do smartfonów czy zasilaczy do laptopów. Według naukowców skala jego zastosowań będzie jednak znacznie szersza. – W przyszłości azotek galu będzie powszechnie stosowany m.in. w samochodach elektrycznych i stacjach do ich ładowania czy w stacjach bazowych sieci komórkowych najnowszej generacji – mówi Kamila Ćwik z Instytutu Mikroelektroniki i Fotoniki, który jest częścią Sieci Badawczej Łukasiewicz.

Tuż po majowym długim weekendzie zaczynają się egzaminy dojrzałości. Trudno jednak będzie porównać ich wyniki z poprzednimi ze względu na różne stopnie trudności spowodowane pandemią. Koronawirus przerwał też badania nad poziomem wiedzy nastolatków z różnych krajów. To przeprowadzone ostatnio pokazuje, że polscy uczniowie zostali poszkodowani znacznie mocniej niż ich zagraniczni rówieśnicy. Winna jest nie tylko pandemia, ale też reakcja na nią władz w różnych krajach i wcześniejsze problemy polskiego szkolnictwa.

Pandemia COVID-19 mocno przyspieszyła cyfryzację polskich szkół. Dziś większość z nich jest wyposażona w komputery, laptopy, tablety czy interaktywne monitory. Wciąż jest to jednak zaledwie wierzchołek góry lodowej. Eksperci wskazują, że dalszy rozwój cyfrowej szkoły będzie wymagać inwestycji w cyfrową infrastrukturę i sprzęt, kompetencje nauczycieli i uczniów oraz cyfrowe treści, aplikacje i oprogramowanie. Takie narzędzia są niezbędne także w przypadku nauczania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Nie będzie to możliwe bez długofalowego wsparcia finansowego ze strony państwa.

Terapie antynowotworowe, magazyny energii i baterie, materiały kompozytowe, farby antykorozyjne, a nawet kremy przeciwtrądzikowe – to tylko część rozwiązań, w których naukowcy z warszawskiego Instytutu Mikroelektroniki i Fotoniki należącego do Sieci Badawczej Łukasiewicz wykorzystują odpowiednio zmodyfikowany grafen płatkowy. Polscy badacze mają już w tym obszarze duże sukcesy, potwierdzone patentami i publikacjami o międzynarodowym zasięgu. Część z opracowywanych przez nich rozwiązań trafi już niedługo na rynek.