Wszystkie newsy

Ponad 85 mld euro w ciągu ostatnich 20 lat zainwestował w Polsce Europejski Bank Inwestycyjny. Środki te przeznaczono przede wszystkim na budowę infrastruktury: dróg czy kolei. Obecnie najwyższy priorytet mają energetyka oraz bezpieczeństwo. Kolejnym etapem powinna być cyfryzacja oraz inwestycje w nowoczesne technologie i podniesienie innowacyjności. Cel to zwiększenie liczby patentów i licencji powstających w Polsce, a w konsekwencji – wzrost konkurencyjności naszego kraju.

1 maja Polska obchodzi okrągłą, 20. rocznicę członkostwa w Unii Europejskiej. Przez ten czas była największym beneficjentem unijnych środków – od 2004 roku otrzymała z unijnego budżetu aż 161,6 mld euro netto, ale też liderem w ich wdrażaniu i wykorzystywaniu. Za tym poszły błyskawiczny rozwój gospodarczy, nowoczesna infrastruktura i innowacje. Eksperci wskazują też na szereg innych korzyści z obecności w UE, takich jak napływ inwestycji zagranicznych, otwarcie granic dla biznesu, studentów czy turystów. Z kolei dzięki obecności Polski i innych krajów regionu Unia Europejska stała się bardziej otwarta na problemy wschodniej flanki i relacje ze wschodnimi sąsiadami.

Połączenie najzdolniejszych naukowców oraz technologicznych start-upów z firmami z sektora obronnego i wojskowego – to główny cel akceleratora, który powstaje w Krakowie. Będzie on należał do natowskiej sieci DIANA, która z założenia ma służyć rozwojowi technologii służących zarówno w obronności, jak i na rynku cywilnym w krajach sojuszniczych NATO. Eksperci liczą na rozwiązania wykorzystujące m.in. sztuczną inteligencję, drony czy technologie kwantowe. Dla sektora to szansa na pozyskanie innowacji na skalę światową, a dla start-upów szansa na wyjście na zagraniczne rynki i pozyskanie środków na globalny rozwój.

– Polska jest w tej chwili liderem w NATO, jeśli chodzi o wydatki na obronność, dlatego że osiągnęliśmy 4 proc. PKB, gdy wymagane jest 2 proc. – mówi Krzysztof Krystowski, dyrektor generalny na Polskę Northrop Grumman. Według niego przez ostatnie trzy dekady świat tkwił w letargu, wierząc w koncepcję „końca historii”. Dopiero agresja Rosji na Ukrainę spowodowała przebudzenie. Jak na platformie X podkreślili przedstawiciele Sztabu Generalnego Wojska Polskiego z okazji 75. rocznicy powstania NATO, celem utworzenia Sojuszu Północnoatlantyckiego była obrona przed ewentualną agresją ze strony ZSRR. Dziś po rozpadzie Związku Sowieckiego i rozwiązaniu Układu Warszawskiego Sojusz wraca do swoich korzeni.

– Trump jest biznesmenem, więc on rozpatruje relacje na scenie politycznej z punktu widzenia, czy to się kalkuluje. Takie transakcyjne myślenie o świecie to jest podejście zabójcze dla wszelkich sojuszy – mówi dr hab. Bohdan Szklarski, profesor Uniwersytetu Warszawskiego. Ewentualna wygrana Trumpa w listopadowych wyborach prezydenckich w USA budzi obawy wśród sojuszników, m.in. w kontekście jego niedawnych wypowiedzi kwestionujących funkcjonowanie NATO i art. 5. Ekspert ocenia, że – choć raczej nie ma możliwości, aby Trump wyprowadził USA z Sojuszu – to może on w dalszym ciągu podkopywać zasadność jego funkcjonowania. – Martwić może się też Ukraina, bo pewność tego, że Stany Zjednoczone będą główną stroną finansującą wsparcie militarne, stoi pod znakiem zapytania i Donald Trump jest tutaj zwiastunem kłopotów – mówi ekspert.

Polska została przyjęta do NATO 25 lat temu. – Nie było i nie ma lepszego gwaranta bezpieczeństwa niż Sojusz Północnoatlantycki – podkreślił w orędziu prezydent Andrzej Duda. Obchody rocznicy zbiegają się w czasie z przyjęciem do grona państw sojuszniczych Szwecji, która będzie istotnym wzmocnieniem NATO, szczególnie wschodniej flanki. Przed europejskimi członkami Sojuszu stoi poważne wyzwanie związane z budowaniem potencjału odstraszania i obrony przed ewentualnym atakiem ze strony Rosji. Temu ma służyć propozycja prezydenta, by wymagane 2 proc. PKB inwestycji na obronność podnieść do 3 proc.

Polska obchodzi w tym tygodniu 25. rocznicę przystąpienia do NATO. Z badań CBOS wynika, że 60 proc. Polaków uważa to za wydarzenie przełomowe, o historycznym znaczeniu, a przynależność do Sojuszu popiera 90 proc. społeczeństwa. Analitycy wskazują, że pronatowskie postawy nigdy wcześniej nie były tak wyraźne, co jest niewątpliwie wynikiem rosyjskiej agresji na Ukrainę. Wybuch wojny za wschodnią granicą przyczynił się również do zwiększonych wysiłków i wydatków Polski na rzecz wzmocnienia potencjału obronnego. – Polska z pewnością jest w tej chwili jednym z ważniejszych, bardziej liczących się krajów NATO-wskich – ocenił w rozmowie z dziennikarzami Aleksander Kwaśniewski, prezydent RP w latach 1995–2005.

Prezydent Andrzej Duda oraz premier Donald Tusk spotkają się z przywódcą USA w 25. rocznicę przystąpienia Polski do Sojuszu Północnoatlantyckiego (NATO). – Zaproszenie polskiego prezydenta i premiera do Białego Domu to ewenement, który można wyjaśnić na kilka sposobów – mówi profesor UW z Ośrodka Studiów Amerykańskich, dr hab. Bohdan Szklarski. W jego ocenie wizyta powinna mieć charakter prezydencki, jednak kluczowe jest zrozumienie pozycji prezesa Rady Ministrów w polskim systemie politycznym.

8,2 tys. zgłoszeń dotyczących zaginionych osób w związku z wojną w Ukrainie wpłynęło do Polskiego Czerwonego Krzyża. Największa fala miała miejsce na początku konfliktu, kiedy miliony uchodźców przemieszczały się w obrębie kraju i poza jego granice. Do tej pory organizacji udało się połączyć 21 rodzin. – Bywa jednak i tak, że trzeba przekazywać tragiczne wiadomości – przyznaje członek zarządu PCK Michał Mikołajczyk.

Po dwóch latach wojny w Ukrainie zainteresowanie Polaków pomaganiem jest dużo mniejsze niż na początku konfliktu. Jednak ta pomoc wciąż jest bardzo potrzebna, ponieważ z każdym dniem rośnie liczba poszkodowanych i strat wywołanych wojną, a w Polsce nadal pozostaje około miliona ukraińskich uchodźców. – Istotnym wyzwaniem są w tej chwili zagadnienia związane z ich integracją. Koncentrujemy się też na pomocy tym uchodźcom z Ukrainy, którzy są osobami naprawdę potrzebującymi, czyli na matkach samotnie wychowujących kilkoro dzieci, osobach starszych czy z niepełnosprawnościami – mówi Michał Mikołajczyk, członek zarządu Polskiego Czerwonego Krzyża.

– Relacje handlowe między USA a Polską są solidne i zyskują na sile, obserwuję ogromne zainteresowanie prowadzeniem tu interesów – mówi Mark Brzezinski, ambasador Stanów Zjednoczonych w Polsce, który w miniony weekend odebrał nagrodę specjalną w 31. edycji konkursu Lider Polskiego Biznesu Business Centre Club m.in. za zasługi na rzecz pogłębiania więzi transatlantyckich. Jak wskazuje, po wybuchu wojny za wschodnią granicą Polska zaprezentowała się z bardzo dobrej strony, czym zwróciła uwagę także przedstawicieli amerykańskiego biznesu i inwestorów. Z drugiej strony środowisko biznesowe w Polsce również wykazuje duże zainteresowanie współpracą z amerykańskimi firmami. – Zadaniem dyplomatów jest umożliwianie rozwijania tych kontaktów – podkreśla ambasador.

Deepfake stanie się w najbliższych latach jednym z podstawowych narzędzi w rękach cyberprzestępców. Technika łączenia zdjęć, filmów i głosu – często wykorzystywana w celach rozrywkowych – może być także groźnym instrumentem służącym dezinformacji, ale i atakom wyłudzającym dane czy pieniądze. Walka z takimi zagrożeniami staje się przedmiotem prac wielu naukowców. Badacze z Uniwersytetu Waszyngtona w St. Louis opracowali mechanizm obronny AntiFake, który ma zapobiegać nieautoryzowanej syntezie mowy, utrudniając sztucznej inteligencji odczytanie kluczowych cech głosu. Zapotrzebowanie na takie narzędzia będzie rosło wraz z rozwojem rynku generatywnej SI.

Ustawodawstwo regulujące dostęp do broni nie ma przełożenia na liczbę ataków terrorystycznych w danym kraju – wykazali badacze z Leuphana University w niemieckim Lüneburgu i Metropolitan University w Pradze. Większą zależność stwierdzono z liczbą broni na legalnym i nielegalnym rynku. Stąd tak liczne ataki w Stanach Zjednoczonych, na które przypada 40 proc. sztuk broni znajdującej się globalnie w rękach ludności cywilnej. Eksperci ostrzegają, że w Europie również jej przybywa, m.in. ze względu na trwającą wojnę w Ukrainie.

– Wydaje się, że jesteśmy dobrze przygotowani na kryzysy, natomiast na pewno musimy ciągle być czujni, nie możemy zasypiać – mówi Michał Kuczmierowski, prezes Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych. Kryzysy z ostatnich lat, czyli wybuch pandemii COVID-19, wojny w Ukrainie i związanego z nią kryzysu energetycznego, zmieniły podejście do strategicznych rezerw państwa. Potrzebne było szybsze reagowanie na pojawiające się zagrożenia, większe zdolności logistyczne i zakupowe, a z tym wiązało się także poszerzenie katalogu zadań. Bieżącym wyzwaniem pozostaje rozdysponowanie docierających stopniowo do Polski nowych szczepionek przeciw COVID-19. Agencja zapewnia, że jej prace odbywają się w normalnym trybie, mimo kontroli CBA.

– Zamiast zmniejszenia dynamiki współpracy gospodarczej między Polską i USA w obliczu wojny w Ukrainie te relacje stały się jeszcze bardziej intensywne – podkreśla Mark Brzezinski, ambasador Stanów Zjednoczonych w Polsce. Jak wskazuje, oba kraje mocno zacieśniają w tej chwili współpracę nie tylko w obszarze obronności, ale i energetyki. To właśnie w tym sektorze można się spodziewać intensywnego rozwoju polsko-amerykańskich kontaktów. Transformacja energetyczna, która stoi przed Polską, może bowiem przyciągnąć amerykański kapitał.