Wszystkie newsy

– Jest możliwość pociągnięcia Rosji do odpowiedzialności przed Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości, ale właściwie tylko hipotetyczna – mówi dr Jan Sobiech, ekspert Wyższej Szkoły Bankowej w Warszawie. Zarówno Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości, sądzący państwa, jak i Międzynarodowy Trybunał Karny, który sądzi zbrodniarzy wojennych, zajmują się już rosyjskimi zbrodniami popełnianymi w Ukrainie, ale zdaniem ekspertów jest jednak mało prawdopodobne, żeby Rosja jako państwo czy poszczególni politycy, w tym Władimir Putin, zostali faktycznie postawieni przed sądem. – Federacja Rosyjska raczej nie wyda własnych decydentów politycznych, generałów, innych oficerów czy choćby żołnierzy. Nawet w przypadku zmiany systemu politycznego w Rosji jest to trudne do wyobrażenia – ocenia ekspert.

Napaść zbrojna Rosji na Ukrainę nie tylko postawiła pod znakiem zapytania dostawy surowców rolnych z obydwu krajów, ale także podaż pracowników sezonowych w europejskim, w tym polskim rolnictwie. Gospodarstwa najmocniej odczuwają niedobór mężczyzn z Ukrainy, którzy stanowili trzon pracowników sezonowych w Polsce w ubiegłych latach. Obecna fala uchodźców, złożona głównie z kobiet i dzieci, tylko częściowo jest w stanie zapełnić tę lukę. Dlatego właściciele upraw chcą ułatwień w zatrudnianiu pracowników z Azji i zmian w przepisach o pracy sezonowej.

Koncepcja metawersum zakłada, że za kilka czy kilkanaście lat w wirtualnej rzeczywistości awatary będą np. jeździć samochodami albo nosić ubrania z logo marek, które istnieją realnie, albo składać zamówienia na wynos w cyfrowych restauracjach, z których jedzenie w ciągu kilku godzin zostanie dostarczone pod drzwi w prawdziwym świecie. Większość firm będzie zmuszona zaistnieć w metawersum, żeby utrzymać konkurencyjność, dlatego wiele z nich już teraz zaczyna przywiązywać dużą wagę do ochrony swojej własności intelektualnej i przemysłowej w tym nowym wirtualnym świecie. Na przestrzeni ostatnich miesięcy cały szereg globalnych marek – takich jak Nike, McDonald’s czy L’Oreal – podjął już działania w tym kierunku.

Wraz ze wzrostem stóp procentowych rosną też stawki WIBOR, na podstawie których obliczane jest oprocentowanie kredytów. To powoduje skokowy wzrost rat i spędza sen z powiek dużej części kredytobiorców, a oczekiwane dalsze podwyżki mogą dla wielu z nich oznaczać problemy ze spłatą zobowiązań. W tym kontekście coraz częściej mówi się o wątpliwościach związanych z zasadami obliczania stawek WIBOR, które – w opinii niektórych ekspertów – mogą stanowić podstawę do podważenia umów kredytowych. Kancelarie prawne już analizują takie scenariusze.

Według Światowej Organizacji Zdrowia co roku na świecie w wypadkach drogowych ginie ok. 1,35 mln osób, co oznacza jedną osobę co 24 sekundy. Badania prowadzone w Europie i USA wykazują, że ponad 90 proc. tych wypadków jest powodowana niewłaściwym zachowaniem człowieka. W Polsce, jak wynika z danych Policji, w 2021 roku na blisko 23 tys. wypadków drogowych aż 90,4 proc. zostało spowodowanych przez kierującego. Szansą na poprawę tych statystyk są systemy wspomagania kierowcy, które w dużym stopniu automatyzują jazdę. Niektóre z nich są już obowiązkowe w nowych autach. Nie wszyscy kierowcy jednak o tych systemach wiedzą, umieją z nich korzystać i mają do nich zaufanie – pokazuje raport Instytutu Transportu Samochodowego opracowany w ramach projektu „Polska droga do automatyzacji transportu”.

– Poza tym, co już zostało zrobione, czyli włączeniem obszarów nieprodukcyjnych na nowo do produkcji, nie widzę potrzeby, żeby odchodzić od jakichkolwiek rolniczych praktyk proekologicznych. To musi być wykorzystane do maksimum – mówi Janusz Wojciechowski, unijny komisarz ds. rolnictwa. Jak podkreśla, mimo trudnej sytuacji związanej z wojną w Ukrainie, która stwarza zagrożenie dla bezpieczeństwa żywnościowego UE, nie ma potrzeby rewizji założeń Europejskiego Zielonego Ładu. Właśnie o to zaapelowało w ubiegłym tygodniu 10 byłych ministrów rolnictwa, wskazując na potrzebę zmian w unijnej „Strategii na rzecz bioróżnorodności” oraz „Od pola do stołu”.

W tym roku liczba gospodarstw domowych w Polsce korzystających z energii wyprodukowanej we własnych mikroinstalacjach fotowoltaicznych przekroczy milion. Coraz więcej osób przekonuje się do inwestycji w fotowoltaikę, ponieważ własne źródło zielonej energii oznacza oszczędność, niezależność i bezpieczeństwo energetyczne. Dodatkowe zachęty ze strony państwa jeszcze bardziej zwiększają opłacalność tego typu inwestycji. Dlatego Grupa Polenergia wykorzystuje pozytywny trend na rynku i dla nowych prosumentów wprowadza ofertę z wieloletnią gwarancją ceny. To odpowiedź na obowiązujący od 1 kwietnia, zmieniony system rozliczeń zakupu i sprzedaży energii elektrycznej z nowych, przydomowych instalacji fotowoltaicznych.

Rząd pracuje nad nową wersją nowelizacji ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, która od początku budzi ogromne zainteresowanie rynku telekomunikacyjnego, szczególnie aspekt oceniania profilu ryzyka dostawcy sprzętu i oprogramowania. W tym zakresie nowy projekt nie wprowadził istotnych zmian. – Projekt nadaje arbitralną władzę KPRM i Kolegium ds. Cyberbezpieczeństwa, jako organowi opiniodawczo-doradczemu, do regulowania rynku dostawców telekomunikacyjnych, ponieważ kryteria oceny dostawców produktów i usług ICT nie są jasne ani precyzyjne – mówi prof. Marek Chmaj. Ustawodawca wprawdzie do postępowania w tej sprawie dopuścił operatorów korzystających z tego sprzętu, ale tylko duże podmioty, co zdaniem prawnika jest niezgodne z zasadą uczciwej konkurencji.

Osłabienie złotego wobec franka szwajcarskiego oraz wzrost stóp procentowych, a przez to wzrost stawki referencyjnej WIBOR, powodują, że wśród frankowiczów spada zainteresowanie zawieraniem ugód z bankami. – Po zawarciu ugody kredyty będą oprocentowane stawką WIBOR właściwą dla kredytów złotowych. Dlatego wzrost stóp procentowych powoduje zwiększenie zainteresowania się drogą sądową w zastępstwie ugód – mówi Michał Chmielowski z Kancelarii Prosperitas. Jak wskazuje, niestabilna sytuacja na rynku finansowym stanowi dla kredytobiorców we frankach dodatkową motywację do działania, co odzwierciedla zresztą liczba spraw sądowych.

Według nowego projektu zmian w ustawie o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa operatorzy telekomunikacyjni zostali dopuszczeni do postępowania w zakresie oceny ryzyka dostawców sprzętu, oprogramowania i usług ICT. Problem w tym, że ustawodawca proponuje w projekcie kryterium przychodowe. W praktyce więc swoją opinię w postępowaniu będzie mogło wyrazić kilkanaście największych podmiotów, osiągających przychody ponad 110 mln zł, a małe i średnie przedsiębiorstwa zostaną z tej procedury wykluczone. – Zasadne wydawałoby się przedyskutowanie tych nowych propozycji. Zwłaszcza z uwagi na wagę tego projektu i jego ciężar gatunkowy – mówi Jakub Bińkowski ze Związku Przedsiębiorców i Pracodawców.

Z powodu działań zbrojnych w Ukrainie dostawy czy płatności pomiędzy polskimi i ukraińskimi podmiotami stały się niemożliwe. To oznacza, że wiele firm nie jest w stanie wypełnić swoich zobowiązań wynikających z podpisanych umów handlowych. W prawie międzynarodowym istnieje kilka sposobów na rozwiązanie takiej sytuacji. Z części z nich przedsiębiorcy korzystali już w czasie pandemii COVID-19, żeby uniknąć odpowiedzialności np. za opóźnienia, które wynikały z gospodarczych zakłóceń, a nie zaniedbania wykonawcy.

Rosyjska inwazja na Ukrainę spowodowała wśród Polaków skokowy wzrost zainteresowania wyrabianiem paszportów „na wszelki wypadek”. W marcu do Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego wpłynęło trzy razy więcej wniosków niż w styczniu. Od kilku tygodni przed punktami paszportowymi od wczesnych godzin porannych ustawiają się długie kolejki. – W tej chwili nie są już one tak duże, po południu ruch się rozładowuje. Dlatego naprawdę nie ma potrzeby, żeby wczesnym rankiem ustawiać się w tych kolejkach, bo to trochę tworzy sztuczny tłok – mówi Ewa Filipowicz, rzeczniczka wojewody mazowieckiego.

W Rządowym Centrum Legislacji pojawiła się kolejna wersja projektu nowelizacji ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, którą rząd próbuje uchwalić już od dwóch lat. Każda nowa propozycja tych przepisów budzi jednak szereg kontrowersji. Eksperci podkreślają, że tym razem rząd całkowicie pominął interesy małych i średnich operatorów. – Prawo telekomunikacyjne nigdy nie dzieliło operatorów ze względu na finanse, za to nakładało na nich te same obowiązki. Tymczasem nowa ustawa o KSC krzywdzi firmy słabsze rynkowo i w dyskryminujący wręcz sposób dzieli operatorów na lepszych i gorszych – podkreśla Piotr Muszyński, doradca prezydenta Pracodawców RP ds. teleinformatyki, prezes Fixmap. Chodzi m.in. o dostęp do procedury oceny dostawców wysokiego ryzyka.

Z wyliczeń FAO wynika, że nie da się w całości zastąpić niedoboru dostaw produktów rolnych z Rosji i Ukrainy, a w następnym sezonie ceny żywności będą wyższe o kilka do ponad 20 proc. Dotyczy to m.in. zbóż, ale to z kolei przekłada się na inne rynki. Szok cenowy obserwowany jest m.in. na rynku drobiarskim. Producenci drobiu i jaj podnoszą ceny dla konsumentów, bo pasze – główny składnik ich kosztów – szybko drożeją. Według Krajowej Izby Producentów Drobiu i Pasz władze, zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym, powinny pilnie monitorować sytuację.

Przestępcy znaleźli w ostatnich miesiącach nowy sposób na okradanie firm. Metoda na Urząd Patentowy polega na wysyłaniu pism potwierdzających prawo do ochrony zgłaszanego znaku towarowego wraz z numerem konta, na które należy przelać pieniądze tytułem opłat urzędowych. Fałszywe pisma do złudzenia przypominają te prawdziwe, a z oszustwem zetknęło się już co najmniej kilkaset firm. Dlatego Urząd Patentowy RP i eksperci apelują o ostrożność i staranną weryfikację otrzymywanej korespondencji.