News powiązane z kobiety na rynku pracy

Projektantka mody nie kryje swojego rozczarowania tym, że kolejni rządzący znów nie patrzą w stronę kobiet i nie śpieszą się z uregulowaniem kwestii, które są dla nich priorytetowe. Panie często stają przed trudnymi wyborami w życiu prywatnym, a jeśli chodzi o kwestie zawodowe, to wciąż muszą się mierzyć z nierównością w płacach i dostępie do eksponowanych stanowisk. Jak zauważa Joanna Przetakiewicz, kobiety chętnie poszły do urn w wyborach parlamentarnych, bo nie boją się już walczyć o swoje prawa i wierzą, że wreszcie coś się zmieni. Mimo krzyku rozpaczy nadal odbijają się jednak od ściany ustawionej przez mężczyzn.

– Polska jest krajem, który plasuje się w czołówce pod względem udziału i liczby kobiet będących właścicielkami małych firm. Ale potem im większa firma, tym tych kobiet mniej. Tak więc można powiedzieć, że kobiety w Polsce są przedsiębiorcze tak długo, jak długo zależy to od nich samych – mówi ekonomistka Henryka Bochniarz, przewodnicząca Rady Głównej Konfederacji Lewiatan. Statystyki pokazują, że mimo wysiłków zmierzających do zwiększenia różnorodności płciowej w biznesie kobiety nadal stanowią zdecydowaną mniejszość we władzach firm. To efekt wielu wciąż pokutujących stereotypów społecznych, na które nakładają się bariery ekonomiczne i psychologiczne. Wciąż są także branże uważane za typowo męskie, w których udział kobiet to rzadkość.

Branża IT, która cierpi na niedobór pracowników, wciąż ma słabą reprezentację kobiet. 40 proc. respondentek podkreśla, że ich firmy w ogóle nie zatrudniają kobiet w działach IT, a tylko 15,5 proc. wskazuje, że kobiety zajmują w nich stanowiska kierownicze lub zarządzające – wynika z badania „Wyzwania kobiet w zakresie cyfryzacji i bezpieczeństwa cyfrowego”. Czynnikiem, który mógłby zwiększyć udział kobiet na tym rynku, jest podnoszenie ich kompetencji cyfrowych i szkolenia umożliwiające przebranżowienie. Bez tego trudno będzie spełnić cel z rządowego programu, by do końca dekady co trzeci pracownik na rynku ICT był kobietą. Szczególnie ważnym obszarem takich działań powinno być cyberbezpieczeństwo.

Kobiety wciąż nie mają równych szans na awans i rozwój w porównaniu z mężczyznami na podobnych stanowiskach. Jednocześnie stawia się im wyższe wymagania niż mężczyznom – oceniła połowa respondentek badania przeprowadzonego przez 30% Club Poland wspólnie z UN Global Compact Network Poland. Wynika z niego też, że kobiety często stykają się w miejscu pracy z gorszym traktowaniem ze względu na płeć, wiek albo sytuacją rodzinną, słyszą częste komentarze dotyczące swojego wyglądu albo stereotypowe stwierdzenia o tym, że „ambitne kobiety są trudne do współpracy” albo „kobietami nawet w pracy rządzą hormony”.

Branża IT pozostaje w dobrej kondycji pomimo zawirowań gospodarczych, a jej potrzeby rekrutacyjne rosną. Szacuje się, że w Polsce wciąż brakuje ok. 250–300 tys. specjalistów IT i – jak wskazują Tietoevry oraz Infopulse – część tej luki mogą wypełnić kobiety, których udział w tym sektorze jak na razie nadal jest stosunkowo niewielki. Winne są wciąż pokutujące w społeczeństwie stereotypy, a często także strach pań przed zmianą i brak pewności siebie. Tymczasem praca w IT z perspektywy kobiet ma bardzo wiele zalet i nie zawsze wymaga technicznych studiów. Firmy z branży podejmują kolejne inicjatywy, by przyciągnąć do siebie więcej pań.

Chirurgia wciąż nie wykorzystuje potencjału kobiet – stanowią one tylko nieco ponad 13 proc. kadry chirurgów – wynika z badania przeprowadzonego na zlecenie Fundacji „Kobiety w chirurgii”. Już na etapie wybierania specjalizacji kobiety nie czują się mile widziane przy stole operacyjnym, a bariery w rozwoju kariery są także odczuwalne na jej kolejnych etapach. Co czwarta chirurżka nie jest zadowolona z możliwości rozwoju w swojej pracy, a co trzecia twierdzi, że realizuje program swojej specjalizacji w stopniu mniejszym niż lekarze mężczyźni. 57 proc. z nich zgłosiło doświadczenie mobbingu, a 47 proc. było zniechęcanych przez pracodawcę do macierzyństwa.

Zdaniem Katarzyny Miller kobiety, choć coraz częściej walczą o swoje prawa, nie boją się nowych wyzwań i chcą wykorzystywać swój potencjał, to nadal odbijają się od ściany ustawionej przez mężczyzn. W wielu miejscach pracy panie wciąż pozostają bez szans na awans czy eksponowane stanowisko, nawet jeśli mają większe kompetencje niż ich koledzy po fachu. Wciąż jest też wiele kobiet, które boją się zrobić decydujący krok do przodu, bo brak im pewności siebie i odwagi. Niskie poczucie wartości to m.in. konsekwencja wychowania i powielanych przez pokolenia stereotypów.

Zaangażowanie kobiet w biznesie z każdym rokiem rośnie, ale w zarządach polskich firm wciąż jest ich o połowę mniej niż mężczyzn. Podobną dysproporcję widać także w rodzimych start-upach, z których średnio co trzeci ma w zarządzie kobietę. Ten trend charakteryzuje nie tylko polski rynek, bo jak podaje portal Statista.com, na świecie 20 proc. start-upów ma wśród założycieli panie. Wiele danych wskazuje jednak, że spółki i start-upy kierowane przez kobiety osiągają statystycznie lepsze wyniki finansowe i lepiej radzą sobie na rynku.

Kobiety nauczyły się już przebijać szklane sufity, ale teraz często muszą się mierzyć ze zjawiskiem określanym jako szklany klif, kiedy są narażone na zbytnią krytykę i muszą udowadniać, że zasłużyły na awans. – Kobiety radzą sobie bardzo dobrze i osiągają sukcesy pomimo nierównych szans, choć w tym obszarze mamy jeszcze duże pole do działania – mówi dr Sylwia Olszewska, psycholog, ekspertka Wyższej Szkoły Bankowej w Szczecinie. Jak zauważa, w osiąganiu sukcesów kobietom często przeszkadzają również nie tyle czynniki zewnętrzne, co wewnętrzne – brak pewności siebie i wiary w swoje umiejętności.

– Równe traktowanie osób niepełnosprawnych, kobiet bądź różnych grup ze środowiska LGBT+ jest dziś wyzwaniem, chociażby dlatego że niektóre procedury HR są zbyt sztywne i trochę przestarzałe. Ale największym wyzwaniem dla HR-u jest dziś to, żeby dostrzec drugiego człowieka – nie proces, procedurę czy politykę – mówi Karina Woźniak z Cambridge Innovation Center. Jak podkreśla, budowanie różnorodnych zespołów złożonych z przedstawicieli różnych grup społecznych, wiekowych i kulturowych bezpośrednio przekłada się na innowacyjność firm, a także na ich zyski, co potwierdza szereg badań i raportów. Wiele przedsiębiorstw wciąż nie ma jednak wypracowanych polityk w obszarze różnorodności i inkluzywności.

W Polsce wskaźnik zatrudnienia wśród kobiet odbiega na niekorzyść od unijnej średniej, zwłaszcza w dwóch grupach wiekowych: 25–29 lat, czyli młodych matek, oraz 60–64 lata, czyli kobiet decydujących się na emeryturę w pierwszym możliwym terminie. Oznacza to niewykorzystany potencjał, i to w sytuacji, gdy niedobór pracowników staje się coraz bardziej odczuwalny, a struktura demograficzna nie pozostawia złudzeń co do kierunku rozwoju rynku. Kolejnym problemem na rynku jest mały odsetek kobiet na wysokich stanowiskach.

Ponad połowa Polek, które pracują dziś w branży IT, kończyła inne studia niż informatyczne, przy czym aż 22 proc. z nich zdobywało wiedzę i umiejętności samodzielnie – pokazała ostatnia edycja raportu No Fluff Jobs „Kobiety w IT”. Wynika z niego też, że co trzecia kobieta zatrudniona w IT przebranżowiła się do świata nowych technologii, a tym, co przyciąga je najbardziej, są wysokie zarobki i atrakcyjne możliwości rozwoju osobistego. Dyrektorka zarządzająca Geek Girls Carrots Katarzyna Marchocka podkreśla, że te są dziś dużo większe niż jeszcze dekadę temu. I choć odsetek kobiet w IT/TECH oscyluje dziś w Polsce wokół 30 proc, to wciąż mógłby być on znacznie wyższy.

W Polsce różnica płac między kobietami i mężczyznami jest najwyższa w sektorze firm prywatnych i sięga 16,1 proc. Wynika to m.in. z niższych oczekiwań finansowych pań i z tego, że to głównie kobiety wykorzystują urlopy rodzicielskie. Co ciekawe, coraz częściej to pracodawcy dążą do tego, by różnice w wynagrodzeniach zniwelować, dostrzegając korzyści z różnorodności w firmie. Mocny akcent na równouprawnienie stawia w Polsce Philip Morris. Koncern wprowadził szereg praktyk nieczęsto spotykanych na polskim rynku pracy, jak np. możliwość zachowania pełnego wynagrodzenia przy pracy na pół etatu przez pierwszy miesiąc po powrocie z urlopu macierzyńskiego.

– Dziś coraz większa uwaga skupiona jest na kobietach i to jest wspaniałe – mówi Rita Cosby, amerykańska dziennikarka, która relacjonowała huragan Katrina, wojnę w Afganistanie, przeprowadzała wywiady z Jaserem Arafatem czy Slobodanem Miloševiciem. Choć jest jeszcze wiele barier do pokonania, kobiety częściej zajmują najważniejsze stanowiska w firmach i w polityce. Dziennikarka podkreśla, że niebawem możemy doczekać się pierwszej kobiety na stanowisku prezydenta USA. – Sukcesy kobiet dają przykład i motywacje kolejnym kobietom, a wzajemne wsparcie buduje silną więź na całe życie – podkreśla dziennikarka.

Luka płacowa w Polsce sięga 20 proc. Na najwyższych stanowiskach różnica w zarobkach kobiet i mężczyzn sięga nawet 4 tys. zł brutto. Nawet połowa pracowników nie zgłasza przełożonym przypadków mobbingu, przede wszystkim ze względu na strach prze utratą pracy. Kobiety rzadko też informują o molestowaniu, bo nie mają wiary, że cokolwiek to zmieni. Projekt „Równość w biznesie” ma pomóc to zmienić.