Wszystkie newsy

Szara strefa może stanowić między 30 a 40 proc. wartości całej gospodarki odpadami i być warta nawet 6 mld zł rocznie – wynika z danych Departamentu Zwalczania Przestępczości Środowiskowej GIOŚ. Jej funkcjonowanie nie tylko zaburza konkurencję, ale ma też negatywne konsekwencje środowiskowe i finansowe. Może się też przyczynić do niewypełnienia przez Polskę unijnych wymogów dotyczących poziomów recyklingu odpadów. Jak wskazuje w swoim raporcie UN Global Compact Network Poland, mimo postępów w ostatnich latach polski system kontroli nad uczestnikami obrotu odpadów wciąż jest nieszczelny, a problemem jest niewielka wykrywalność przestępstw popełnianych na tym rynku. Dlatego eksperci postulują m.in. jego informatyzację i lepszą koordynację działań po stronie organów administracji.

W Polsce na badania związane z chorobami onkologicznymi wciąż zgłasza się relatywnie niewielki odsetek kobiet – wskazuje nowo powołana Koalicja „Wspólnie dla zdrowia kobiet”. Jej celem jest m.in. propagowanie profilaktyki chorób onkologicznych. Poprawy wymagają również diagnostyka i dostęp do wielu nowoczesnych terapii, na których refundację oczekuje duże grono pacjentek. – Jeżeli zachęcamy do badań przesiewowych, kontroli własnego ciała, szybkiej analizy tego, co się dzieje z organizmem, to potem musimy też zapewnić dobre, nowoczesne leczenie – podkreśla Magdalena Kardynał, prezes Fundacji OmeaLife – Rak piersi nie ogranicza.

Samorządy rozbudowują sieć ekodoradców, czyli specjalistów z zakresu ochrony powietrza. W Małopolsce, która zainicjowała takie urzędnicze stanowiska, sieć liczy już ponad 230 fachowców. Ekodoradca doradza mieszkańcom w kwestii wymiany źródeł ciepła i instalacji OZE czy termomodernizacji budynku, pomaga wypełnić nierzadko skomplikowane wnioski o dofinansowanie do takiej inwestycji, a potem rozliczyć dotację. Statystyki wskazują, że gminy, w których są zatrudnieni, osiągają lepsze efekty w zakresie wymiany kotłów niż pozostałe.

Coraz łagodniejsze zimy i brak mrozów powodują, że wydłużył się okres aktywności kleszczy. Obecnie te pajęczaki żerują już przez cały rok i występują na terenie całej Polski, dlatego każda osoba jest potencjalnie narażona na ukłucie kleszczy i przenoszone przez nie choroby. Jedną z najgroźniejszych jest kleszczowe zapalenie mózgu. Według Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) ubiegły rok okazał się rekordowy pod względem liczby zakażeń wirusem KZM w krajach europejskich. Dlatego lekarze i eksperci przypominają o szczepieniach, które są jedyną formą profilaktyki tej choroby.

Ustawa 10H, określająca minimalną odległość między wiatrakami a zabudowaniami mieszkalnymi, na kilka lat zamroziła projekty wiatrakowe na lądzie i spowodowała odwrót inwestorów od polskiego rynku. Nowelizacja, którą właśnie podpisał prezydent, zakłada liberalizację wymogów, ale poprawki wprowadzone w toku prac parlamentarnych sprawiają, że nie będzie ona tak korzystna, jak chciała branża. To oznacza szereg wyzwań dla inwestorów. – Poza 10H napotykamy też inne problemy i dziś najważniejszym jest brak możliwości przyłączenia do sieci nowych projektów – mówi Olga Sypuła, country manager European Energy Polska. Jak wskazuje, warunkiem koniecznym dla rozwoju wiatraków na lądzie są w Polsce inwestycje w sieci przesyłowe, które powinny zostać zrealizowane jak najszybciej.

Dzięki rządowej Tarczy Solidarnościowej każde gospodarstwo domowe zaoszczędzi na rachunkach od 2 do 3 tys. zł. Trzy grupy – rolnicy, osoby z niepełnosprawnościami oraz posiadacze Karty Dużej Rodziny – mogą zyskać jeszcze więcej. Muszą jednak pamiętać o złożeniu specjalnego wniosku u sprzedawcy lub dystrybutora energii, z którym mają umowę. Trzeba to zrobić maksymalnie do 30 czerwca br.

Według oficjalnych statystyk stołecznego ratusza w Warszawie przebywa ponad 104 tys. uchodźców z Ukrainy. W aklimatyzacji w mieście wspierają ich rodacy, którzy przyjechali do Polski jeszcze przed wybuchem wojny, głównie w celach zarobkowych. Osoby, które dotarły tu na przestrzeni ostatniego roku, czyli głównie kobiety i dzieci, cechują się już mniejszą samodzielnością i rzadziej znają język polski. Miasto kładzie nacisk na ich integrację i pomoc w uzyskaniu samodzielności, głównie poprzez znalezienie mieszkania i pracy, a także zapewnienie opieki nad dziećmi.

O higienie cyfrowej w korzystaniu z urządzeń ekranowych mówi się głównie w kontekście dzieci i młodzieży. Instytut Cyfrowego Obywatelstwa i Fundacja Orange postanowiły sprawdzić, jak przestrzeganie dobrych nawyków wygląda wśród dorosłych. Z ich badania „Higiena cyfrowa dorosłych użytkowniczek i użytkowników internetu w Polsce” wynika, że Polacy zdają sobie sprawę z wagi problemu. Już 2/3 uważa, że spędza przed ekranem dużo, a nawet za dużo czasu. Powoli uczą się także higieny cyfrowej. Średnio co piąty ogranicza liczbę powiadomień, a co trzeci trzyma telefon poza zasięgiem wzroku podczas spotkań z innymi ludźmi. Dobrze wypadamy pod względem odpowiednich zachowań w ruchu drogowym. Większość badanych unika korzystania z telefonu podczas prowadzenia samochodu czy przechodzenia przez jezdnię.

Ponad połowa Ukrainek w trakcie pobytu w Polsce robi zakupy online, ale jednocześnie 62 proc. z nich deklaruje, że nie zna praw przysługujących im w tym procesie. Nie znają też polskich instytucji, do których mogą się zwrócić w razie problemów dotyczących kwestii konsumenckich, a tylko 10 proc. z nich wie o istnieniu UOKiK – wynika z badań przeprowadzonych przez Federację Konsumentów. Pokazują one, że Ukrainki nie mają wystarczającej wiedzy na temat rynku finansowego i praw konsumenckich. Opierają się w dużej mierze na praktyce wyniesionej ze swojego kraju, która odstaje od polskiego rynku. To zaś naraża je m.in. na wyłudzenia danych osobowych i próby oszustw. Dlatego – jak podkreśla Federacja Konsumentów – potrzebne są szeroko zakrojone działania edukacyjne w języku ukraińskim, kierowane do tej grupy.

Z ok. 112 mln przejazdów rocznie i 19 mln użytkowników rynek przejazdów na aplikacje jest dziś wart 2,5 mld zł i szybko rośnie. Jednocześnie rośnie też liczba nieprawidłowości, w tym przestępstw o charakterze seksualnym popełnianych przez kierowców. Przepisy nie nakładają na pośredników wymogu weryfikacji najbardziej podstawowych dokumentów poświadczających legalność kierowcy i pojazdu, jakimi są wypis z licencji i identyfikator kierowcy taxi. Rząd przygotował co prawda nowe regulacje, które mają poprawić bezpieczeństwo, ale w ocenie ekspertów ZDG TOR będą one niewystarczające.

Poziom wykształcenia, rodzaj wykonywanej pracy, związany z nią stres oraz niskie zarobki wśród 30-latków to czynniki, które w późniejszym wieku mogą warunkować u nich występowanie zaburzeń psychicznych – do takiego wniosku doszli naukowcy z Finlandii, którzy przeprowadzili w tym celu szeroko zakrojone badanie na grupie blisko 1,3 mln osób. – Z naszego badania płyną dwa zasadnicze wnioski. Po pierwsze, zaburzenia psychiczne dotykają znacznej części społeczeństwa. Po drugie, są szczególnie powszechne w grupach o niższym statusie – mówi Christian Hakulinen z Uniwersytetu Helsińskiego.

63 proc. największych w Polsce firm przygotowuje już raport na temat czynników ESG, czyli związanych m.in. z oddziaływaniem na środowisko i społeczeństwo – pokazuje styczniowe badanie KPMG. Przedsiębiorstwa powoli przygotowują się do nowych obowiązków raportowania zgodnie przyjętą pod koniec 2022 roku unijną dyrektywą CSRD. – O ile wcześniejsza dyrektywa wprowadzała obowiązek raportowania kwestii niefinansowych dla 300 przedsiębiorstw w Polsce, tak teraz zostanie nim objęte już ok. 3 tys. przedsiębiorstw – zauważa dr Ewa Jastrzębska z warszawskiej SGH. Jak wskazuje, spowolnienie gospodarcze nie powinno dla firm wymówką, by z takiej działalności CSR-owej rezygnowały. Paradoksalnie może ona im pomóc im przetrwać ciężki czas.

Jak szacuje UNICEF, bezpośrednio dotkniętych skutkami wojny zostało ok. 4 mln ukraińskich dzieci. Około 1,5 mln jest narażonych na depresję, stany lękowe, zespół stresu pourazowego oraz inne zaburzenia zdrowia psychicznego o potencjalnie długofalowych skutkach. Pomoc jest potrzebna zarówno dzieciom pozostającym w Ukrainie, jak i tym, które razem z mamami i babciami uciekły do innych krajów. W tej chwili – ponad rok od wybuchu wojny – kryzys uchodźczy wciąż jest daleki od zakończenia, a skala potrzeb związanych z pomocą uchodźcom ogromna. UNICEF szacuje, że w 2023 roku jej wartość powinna sięgnąć ok. 1,1 mld dol.

– Fundamentalnym problemem, które miały rozwiązać pracownicze plany kapitałowe, było budowanie dodatkowych oszczędności emerytalnych wśród tych osób, które w przyszłości będą miały bardzo niskie świadczenia. Ale to zupełnie nie poszło w tę stronę. PPK stały się benefitem dla dobrze zarabiających pracowników – mówi dr Antoni Kolek, prezes Instytutu Emerytalnego. Jak podkreśla, potrzebne jest przemyślenie na nowo konstrukcji tego programu i zmiany, które podniosą poziom partycypacji. W tym celu rząd powinien się pochylić m.in. nad możliwością automatycznego zapisu do PPK osób po 55. roku życia, waloryzacją dopłat z Funduszy Pracy i całkowitym zwolnieniem osób najmniej zarabiających z konieczności przekazywania na PPK składek z własnej pensji.

Mimo podjętych w ostatnich latach działań zmierzających do uszczelnienia branży hazardowej szara strefa w tym obszarze wciąż ma się dobrze. Według wyliczeń EY stanowi ona ponad połowę całego rynku kasyn i zakładów bukmacherskich online, a według danych H2 Gambling ze stron nielegalnych operatorów korzysta w Polsce nawet 1,2 mln klientów. Jak wskazuje prezes Superbet Polska Adam Lamentowicz, powodem jest przede wszystkim nadmierne obciążenie fiskalne legalnie działającej części branży. Dlatego jej przedstawiciele apelują o lepszą współpracę z organami państwa w celu wypracowania lepszych rozwiązań. – Mamy ten sam problem i tego samego przeciwnika, więc powinniśmy łączyć siły z regulatorem i całym rynkiem – mówi Adam Lamentowicz.