Wszystkie newsy

Prezydenci Polski i Estonii będą dziś rozmawiać o wzajemnej współpracy i możliwościach jej zacieśniania. W tym roku jest ku temu szczególny powód ze względu na stulecie nawiązania stosunków dyplomatycznych, ale poza tym oba kraje łączy szereg wspólnych interesów, m.in. w ramach Inicjatywy Trójmorza, lecz także dobre relacje gospodarcze. Choć Estonia liczy mniej mieszkańców niż Warszawa, jest krajem mocno zaawansowanym technologicznie, który w dodatku może dla Polaków stanowić bramę na rynki skandynawskie. To powinno zachęcić krajowe firmy do zainteresowania się tamtejszym rynkiem. My z kolei mamy Estończykom do zaoferowania duży i chłonny rynek oraz dostęp do wykwalifikowanych specjalistów.

Eksport drobiu w 2020 roku spadł pod względem wartości po raz pierwszy od 11 lat. Wpływ na to miały dwie epidemie – koronawirus, który pozamykał granice oraz sektor gastronomiczny, a także grypa ptaków, która pojawiła się w pierwszej połowie roku. O ile wraz z postępem szczepień otwarcie restauracji zbliża się wielkimi krokami, grypa ptaków przybiera na sile. Dla przemysłu drobiarskiego, który połowę produkcji wysyłał na eksport, oznacza to nieopłacalność działalności i w konsekwencji upadek wielu ferm. Branża apeluje do rządu o wsparcie w eksporcie do krajów trzecich.

Joe Biden po raz pierwszy wygłosił w środę w Kongresie ponadgodzinne przemówienie, w którym przedstawił dotychczasowe sukcesy w walce z pandemią COVID-19 i zapowiedział kolejne duże reformy społeczno-gospodarcze. Większość obserwatorów ocenia, że w trakcie 100 pierwszych dni w Białym Domu narzucił bardzo szybkie tempo zmian, a w reformowaniu kraju idzie nawet dalej niż poprzedni prezydent demokratów Barack Obama. – Międzynarodowa rola Ameryki została przywrócona, rola przywódcza Stanów Zjednoczonych znów wzrosła. Giełda rośnie, bezrobocie spada, w klimacie mamy powrót do umowy paryskiej – wylicza amerykański prawnik Roman Rewald.

Ponad połowa firm w ubiegłym roku odnotowała spadek przychodów w porównaniu z 2019 rokiem o co najmniej 25 proc. – wynika z badania EY. Wiele z nich z powodu pandemii zrezygnowało z zaplanowanych inwestycji i z ostrożnością podchodzi do nowych. Paradoksalnie to często jednak inwestycje są szansą na szybsze poradzenie sobie z kryzysem i na dynamiczny rozwój firmy. Przynoszą także korzyści całej gospodarce, m.in. zwiększając eksport. Duże znaczenie dla decyzji firmy o ekspansji zagranicznej ma wsparcie państwowych instytucji. Taką pomoc oferuje m.in. Fundusz Ekspansji Zagranicznej PFR TFI. W ostatnim czasie pomógł w ekspansji zagranicznej m.in. polskim deweloperom oraz spółce Rainbow Tours.

– Istnieje szansa, żeby Trójkąt Weimarski zaistniał na nowo. Francja potrzebuje nowej dynamiki w Europie, a Polska poszukuje nowych partnerstw po zmianie w Białym Domu i wyjściu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej – mówi Monika Constant, dyrektor generalna Francusko-Polskiej Izby Gospodarczej. Jak wskazuje, środowa wizyta premiera Mateusza Morawieckiego w Paryżu ma zacieśnić polsko-francuskie relacje gospodarcze, a obaj politycy będą rozmawiać m.in. o transformacji energetycznej i budowie pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej, której Francuzi mogliby partnerować.

Pandemia ograniczyła napływ imigrantów z Afryki i Bliskiego Wschodu do Europy zaledwie o jedną piątą. Brak perspektyw w krajach afrykańskich czy na Bliskim Wschodzie, potęgowany skutkami kryzysu gospodarczego oraz konfliktów zbrojnych, może się stać już za kilka miesięcy źródłem wielomilionowej fali migracji w kierunku Starego Kontynentu. Według prezesa Fundacji Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej można temu zapobiec, inwestując w opiekę medyczną, edukację i pomoc żywieniową w tych krajach oraz umożliwienie legalnej emigracji, co pozwoli ją kontrolować.

– Najbardziej dokuczliwym skutkiem rozprzestrzeniania się koronawirusa w krajach globalnego Południa jest nie tyle sam COVID-19, co klęska głodu. W wielu krajach pandemia spowodowała zamknięcie lokalnych gospodarek, masowe bezrobocie, przerwanie łańcuchów dostaw i wzrost cen – wymienia Helena Krajewska z Polskiej Akcji Humanitarnej. Dlatego biedne kraje Afryki, Azji czy Ameryki Południowej pilnie potrzebują szczepień przeciwko COVID-19. W ramach programu COVAX do końca tego roku do najbiedniejszych państw ma trafić co najmniej 1,3 mld dawek. To jednak kropla w morzu potrzeb. Pierwsze szczepionki trafiły w ubiegłym tygodniu do Ghany i Wybrzeża Kości Słoniowej.

W związku z trwającym od siedmiu lat konfliktem zbrojnym we wschodniej Ukrainie pomocy humanitarnej potrzebuje w tej chwili ok. 3,5 mln z 5,2 mln osób, które zamieszkują ten region. Są to głównie osoby starsze, przykute do łóżka, dzieci i rodziny wielodzietne. Pandemia COVID-19 sprawiła, że sytuacja w regionie stała się jeszcze trudniejsza. Tymczasem niesienie pomocy humanitarnej bywa bardzo utrudnione, np. ze względu na trwający ostrzał.

Projekt Krajowego Planu Odbudowy powinien trafić do publicznych konsultacji w pierwszej połowie lutego – zapowiedziała w ubiegłym tygodniu minister Małgorzata Jarosińska-Jedynak. Na jego realizację Polska dostanie z UE ponad 57 mld euro. Unijne środki będą wypłacane w transzach, mniej więcej od połowy tego roku. Popłyną m.in. do samorządów i prywatnych oraz państwowych przedsiębiorstw. KPO ma przede wszystkim odbudować polską gospodarkę po COVID-owym kryzysie i zapewnić jej odporność na przyszłe turbulencje.

Joe Biden będzie zdecydowanie bardziej proeuropejskim prezydentem niż Donald Trump, co jest dobrą wiadomością dla UE. Eksperci spodziewają się, że za nowej administracji dojdzie do ocieplenia stosunków transatlantyckich, a Stany wrócą m.in. do Światowej Organizacji Zdrowia, porozumienia paryskiego i wspierania NATO. Joe Biden, który ma zostać dziś zaprzysiężony w Waszyngtonie, zapowiedział już zresztą cofnięcie części kontrowersyjnych decyzji Donalda Trumpa. Objęcie władzy przez nową administrację nie powinno jednak oznaczać większych zmian w stosunkach polsko-amerykańskich, bo kluczowe interesy geostrategiczne między obydwoma krajami pozostają niezmienne.

Od stycznia przedsiębiorcy muszą raportować do ZUS-u wszystkie nowe umowy o dzieło. Rejestr pozwoli dokładniej oszacować liczbę takich umów na polskim rynku pracy i umożliwi ZUS-owi większą kontrolę nad tą formą wykonywania pracy. W razie stwierdzenia nieprawidłowości zakład może dokonać reklasyfikacji umowy i naliczyć zaległe składki. Jak szacuje GUS, w 2019 roku na podstawie umowy-zlecenia lub o dzieło pracowało ok. 1,2 mln osób i w porównaniu z 2018 rokiem ich liczba zmniejszyła się o ok. 8 proc.

W poniedziałek przedstawiciele Partii Demokratycznej formalnie przedstawili wniosek dotyczący impeachmentu Donalda Trumpa, z którego wynika, że prezydent jest niezdolny do dalszego sprawowania władzy. Politycy oskarżają go o podżeganie swoich zwolenników do ataku na Kapitol. – Prezydent Trump dokonał bardzo niepokojących rzeczy pod koniec swojej kadencji i wciąż wydaje się niebezpieczny – mówi amerykański adwokat Roman Rewald. Donald Trump podkreślił jednak, że jest to polowanie na czarownice, i zapowiedział, że nie będzie utrudniać przekazania władzy Joe Bidenowi. Na inauguracji – wyjątkowej ze względów bezpieczeństwa – nie zamierza się pojawić.

Do końca okresu przejściowego, po którym brexit stanie się faktem, zostały tylko dwa dni. Wielka Brytania opuści jednolity rynek i unię celną, a firmy prowadzące wymianę handlową z tamtejszym rynkiem od 1 stycznia 2021 roku będą obowiązywać nowe zasady. Część branż, ze względu na spodziewane komplikacje formalnoprawne, zaczęła szukać alternatywnych kierunków. Doradca Brytyjsko-Polskiej Izby Handlowej wskazuje jednak, że ze względu na strukturę tamtejszego rynku Wielka Brytania nie może zrezygnować z importu, a z tamtejszego rynku, który jest duży i chłonny, polskie firmy nie powinny szybko rezygnować.

Naukowcy alarmują, że to ostatni dzwonek na podjęcie zdecydowanych kroków w walce ze zmianami klimatycznymi. – W tym obszarze liczy się czas. Im więcej współpracy między ludźmi, którzy szukają nowych rozwiązań na rzecz klimatu, tym więcej czasu oszczędzamy – podkreśla Aleksandra Gołdys z EIT Climate-KIC. To cel proklimatycznej inicjatywy tej instytucji – Climate Community Lab. Innowatorzy z różnych państw Europy Środkowo-Wschodniej mogą pozyskać wsparcie i granty na realizację swoich autorskich pomysłów przyczyniających się do walki ze zmianami klimatu. W tym roku takie dofinansowanie w wysokości 20 tys. euro dostał m.in. projekt, który zakłada tworzenie międzynarodowych, ekologicznych spółdzielni rolno-spożywczych. Organizacja zapowiada kolejny nabór w przyszłym roku.

Wielka Brytania nie chce unii celnej z krajami Wspólnoty, nie zanosi się też na osiągnięcie porozumienia w sprawie warunków wymiany handlowej. Za 10 dni może więc nastąpić paraliż w handlu między Zjednoczonym Królestwem a kontynentalną Europą. Choć będzie on bardziej dotkliwy dla Brytyjczyków niż krajów unijnych, to może też dla wielu polskich firm oznaczać straty, a nawet zagrożenie dla ich działalności. Największe obawy mają producenci żywności.