Wszystkie newsy

– Głównym wyzwaniem związanym z opieką medyczną dla uchodźców z Ukrainy jest w tej chwili dostępność usług – mówi Anna Rulkiewicz, prezes Grupy LUX MED. Sieć placówek medycznych w całej Polsce każdego dnia przyjmuje ok. 1 tys. ukraińskich pacjentów, którzy zgłaszają się zarówno z drobnymi infekcjami, jak i poważniejszymi chorobami, np. onkologicznymi. W Warszawie, w budynku hotelu Marriott, grupa właśnie otworzyła centrum medyczne dla uchodźców. Wprowadziła też specjalny program wsparcia zawodowego, w ramach którego zatrudni ukraińskich lekarzy, pielęgniarki i inny personel medyczny.

W związku z rosyjską napaścią na Ukrainę w ciągu ostatnich tygodni z Rosji wycofują się setki zagranicznych firm, w tym globalni giganci i duże, rozpoznawalne marki. Teraz ma zamiar dołączyć do nich m.in. koncern tytoniowy Philip Morris International, któremu rosyjski rynek zapewniał dotąd ok. 6 proc. całkowitych przychodów netto. Koncern ograniczył już produkcję w Rosji, wygasił zaplanowane na tym rynku inwestycje oraz premiery produktów. W związku z zapowiedzianym zamiarem wyjścia z Rosji w kwietniu PMI ma przedstawić swoje zaktualizowane prognozy finansowe. Równocześnie koncern skupia się na prowadzonej na wielu polach pomocy humanitarnej dla Ukrainy, którą w dużej części koordynuje polski oddział firmy.

Większość zwierząt domowych, które wraz z uciekającymi przed wojną właścicielami przekraczają granicę między Ukrainą i Polską, nie ma wymaganych dokumentów. Dlatego na przejściach granicznych, w systemie rotacyjnym, pracuje ok. 60 lekarzy weterynarii, którzy na bieżąco chipują i szczepią zwierzęta. – Te punkty na granicy są wydolne i mają wystarczającą przepustowość. Taka pomoc jest udzielana również w głębi kraju – mówi Marek Mastalerek, prezes Krajowej Rady Lekarsko-Weterynaryjnej.

Wojna w Ukrainie będzie mieć wpływ na rynki rolne całej Europy, a jej skutki będą odczuwalne także dla polskich eksporterów jabłek. Ci już stracili możliwość sprzedaży swoich owoców na wschód, m.in. do Mongolii i Kazachstanu, a sytuację dodatkowo utrudnia brak kontenerów, które pozwoliłyby wysyłać je drogą morską chociażby do Egiptu, który w ostatnich latach stał się jednym z głównych importerów polskich jabłek. – Tym, co nas ratuje, jest w miarę dobra cena na jabłka przemysłowe. Z drugiej strony od początku tego roku panuje bardzo duża stagnacja w sprzedaży jabłek deserowych – zarówno na rynku krajowym, jak i w eksporcie. Po prostu wszędzie tych jabłek kupuje się mniej – mówi Witold Boguta, prezes Krajowego Związku Grup Producentów Owoców i Warzyw.

Global Empowerment Mission, amerykańska organizacja pomocowa, wynajęła w Warszawie, Rzeszowie i Tatabányi na Węgrzech magazyny, z których każdego dnia do Ukrainy wyjeżdżają tiry załadowane sprzętem i najpotrzebniejszymi towarami. – Jesteśmy w stanie wysłać tam żywność, lekarstwa, a nawet karetki pogotowia i sprzęt przeciwpożarowy. Praktycznie wszystko, czego nasi ukraińscy partnerzy potrzebują w danej chwili – mówi Michael Capponi, założyciel i prezes GEM. Wspólnie z fundacją Jolanty Kwaśniewskiej Porozumienie bez Barier organizacja rozpoczyna w Polsce program relokacji 50 tys. ukraińskich uchodźców, aby stworzyć im możliwość znalezienia pracy i samodzielnego utrzymania.

W ostatnich tygodniach Polacy ustawiają się w długich kolejkach pod urzędami paszportowymi, które przestają się wyrabiać z obsługą interesantów. Podobny problem ma w tej chwili także Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna, która wystawia paszporty dla zwierząt. Taki dokument musi bowiem posiadać każdy, kto planuje wyjechać za granicę z psem lub kotem. Nie w każdym przypadku paszport dla pupila da się jednak wyrobić od ręki – zwierzę musi mieć ukończone co najmniej 12 tygodni i być zaszczepione m.in. przeciwko wściekliźnie. W przypadku podróży do niektórych państw obowiązują dodatkowe wymogi.

– Zachodnie sankcje na Rosję mają ograniczone działanie, ponieważ Rosja, szykując się do agresji na Ukrainę, postarała się uodpornić na ewentualne restrykcje. W przeciwieństwie do Europy, która wciąż jest uzależniona od rosyjskiego gazu – uważa ekonomista z SGH, dr Artur Bartoszewicz. Jego zdaniem rezygnacja Europy z zakupów surowców z Rosji sparaliżowałaby budżet tego kraju, ale Władimir Putin jest przekonany, że znajdzie na nie innych odbiorców. Ekonomista uważa, że zapowiedzi władz rosyjskich o przejmowaniu aktywów i znaków towarowych zachodnich firm mają na celu ich zastraszenie i szantaż, ale tego typu działania uniemożliwią powrót kiedykolwiek do normalnej współpracy.

Podczas rosyjskich bombardowań w Ukrainie niszczone są nie tylko domy mieszkalne, ale również katedry, muzea i pomniki. Jak podkreślił ukraiński minister kultury Ołeksandr Tkaczenko, rosyjscy żołnierze dostali przyzwolenie na niszczenie ukraińskiego dziedzictwa kulturowego. Dlatego miasta takie jak Lwów, Odessa czy Kijów już w pierwszych dniach walk rozpoczęły prace zabezpieczające tamtejsze zabytki, a muzea podjęły cały szereg działań w celu ochrony i ratowania swoich zbiorów. Pomaga im w tym Komitet Pomocy Muzeom Ukrainy, do którego należy kilkadziesiąt placówek z Polski. Gromadzą materiały do pakowania i konserwacji zbiorów oraz sprzęt cyfrowy, żeby móc je zdigitalizować na wypadek zniszczenia lub splądrowania. Pierwszy taki transport został już wysłany do Lwowa, w przygotowaniu są kolejne.

– System opieki medycznej w Ukrainie uległ załamaniu – mówi prof. Dariusz A. Kosior, prezes Fundacji przy Centralnym Szpitalu Klinicznym MSWiA. Warszawska placówka jest w stałym kontakcie m.in. ze szpitalami w Kijowie i Lwowie, którym cały czas brakuje m.in. środków opatrunkowych i dezynfekujących, narzędzi chirurgicznych, środków ortopedycznych oraz leków ratujących życie, przeciwbólowych i znieczulających. Wyzwaniem jest nie tylko brak podstawowego sprzętu i leków, ale i transport medyczny, który pozwalałby np. udzielić szybkiej pomocy rannym w trakcie ostrzału i bombardowań albo przewozić ich dalej, do szpitali w Polsce. Fundacja przy Centralnym Szpitalu Klinicznym MSWiA w Warszawie przekazała więc karetkę do szpitala w Mościskach.

Szacuje się, że z Polski wyjechało kilkadziesiąt tysięcy Ukraińców, którzy wrócili zaciągnąć się do armii i bronić kraju przed rosyjską inwazją. Dla polskiego rynku pracy oznacza to potężny odpływ pracowników. Nie spowoduje on całkowitego paraliżu, ale przysporzy dużych problemów pracodawcom w branżach takich jak transport czy budownictwo, które już wcześniej borykały się z problemem rąk do pracy. Ich miejsce – przynajmniej w części – mogą jednak po części zająć uchodźcy z Ukrainy, którzy już przyjechali do Polski. Dlatego eksperci apelują o umiejętne zarządzanie tą falą imigracji, żeby uniknąć chaosu, oraz wprowadzenie mechanizmów ułatwiających uchodźcom płynne wejście na polski rynek pracy.

– Sprawy Krajowego Planu Odbudowy i uchodźców z Ukrainy to są dwa różne porządki, dwie sytuacje i nie warto tego łączyć. Ja bym obstawiał, że te pieniądze będą przekazane do Polski w bardzo szybkim czasie, że Unia odblokuje te środki. Aczkolwiek zdarzy się to dopiero, jeżeli Polska spełni większość warunków postawionych przez UE – ocenia dr Marek Prawda, dyplomata, były dyrektor Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce. Jak podkreśla, obecna sytuacja jest ogromną szansą na nowe otwarcie w relacjach z Unią Europejską, która jest w tej chwili gwarantem polskiego bezpieczeństwa.

Schronienie w Polsce znalazło do tej pory już ponad 960 tys. uchodźców z ogarniętej wojną Ukrainy. Jak podaje MSWiA, 98 proc. z nich chce pozostać w Polsce, żeby móc szybko wrócić do swojego kraju. Dlatego w tej chwili najpilniejszą potrzebą jest zapewnienie im zakwaterowania, pomocy w znalezieniu zatrudnienia, pomocy finansowej i organizacji bieżących potrzeb. Wsparcie zapewniły już samorządy, organizacje pozarządowe i zwykli Polacy oraz największe polskie firmy. – Naszym obowiązkiem jest dziś udzielenie wszelkiej pomocy uchodźcom z Ukrainy, którzy znaleźli się w dramatycznej sytuacji – podkreśla prezes zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej, Wojciech Dąbrowski.

Solidarność i stanowczość Zachodu w kwestii sankcji na Rosję po agresji na Ukrainę stanowi silny cios dla rosyjskiej gospodarki, którego Władimir Putin się nie spodziewał, podobnie jak tak silnego oporu Ukraińców. I choć Kreml przez ostatnie lata przygotowywał się na możliwe sankcje, gospodarka rosyjska pogrąży się w recesji. Największe kwoty stracą oligarchowie, ale w dłuższym terminie najmocniej ucierpią obywatele. Szokowa podwyżka stóp procentowych ma zatrzymać pieniądze w bankach, ale zatrzyma też inwestycje firm.

– Ten węgiel, który od 2014 roku kupowaliśmy podobno od Rosji, był tak naprawdę kopany w Donbasie, czyli w zajętych przez Rosjan republikach ukraińskich – mówi dr hab. inż. Zbigniew Karaczun, profesor SGGW i ekspert Koalicji Klimatycznej, która wspólnie z innymi organizacjami apeluje do polskiego rządu o wstrzymanie importu węgla, gazu i ropy z Rosji tak szybko jak to możliwe i bezpieczne dla krajowej gospodarki. W apelu, który podpisały 33 organizacje pozarządowe, eksperci wskazują, że dalsze importowanie z Rosji surowców energetycznych służyłoby finansowaniu zbrojeń prokremlowskiego reżimu, co ostatecznie może dotknąć nie tylko Ukrainę, ale również Polskę. – Myślę, że ta świadomość spowoduje, iż będziemy chcieli zrobić to jak najszybciej – mówi ekspert.

Od momentu rosyjskiej napaści Narodowy Bank Ukrainy zbiera pieniądze na wsparcie odpierającej atak armii. W niedzielę poinformował, że do tej pory wypłacił 450 mln hrywien, które zostaną przeznaczone m.in. na dostawy broni i innego wyposażenia wojskowego oraz leków. To bezprecedensowa zbiórka wśród społeczności międzynarodowej, w którą każdy może się zaangażować. Teraz wsparcie obrony Ukrainy przez Polaków będzie jeszcze łatwiejsze – Bank Gospodarstwa Krajowego we współpracy z NBU uruchomił specjalny rachunek do wpłat.