Wszystkie newsy

W Polsce każdego roku rak prostaty diagnozowany jest u 18 tys. mężczyzn. Średnio 25 proc. z nich w momencie rozpoznania ma już przerzuty, a nowotwór jest w stadium zaawansowanym. Tacy pacjenci nie kwalifikują się do leczenia chirurgicznego. Jedyną opcją są dla nich nowoczesne leki, dzięki którym rak może się zamienić w chorobę przewlekłą, a nie śmiertelną. W Polsce dostęp do takich terapii w ostatnich dwóch–trzech latach znacznie się poprawił, ale organizacje pacjenckie obawiają się, że od kwietnia br. z programu lekowego mogą wypaść dwa nowoczesne leki, co ograniczy im możliwości leczenia. Podkreślają też, że w naszym kraju konieczne jest ułatwienie dostępu do badań i wizyt u urologa, aby móc diagnozować raka prostaty na jak najwcześniejszym etapie.

O automatyzacji i robotyzacji wiele mówi się w kontekście rynku pracy i zastępowania ludzi na niektórych stanowiskach, jednak obawy, że doprowadzą one do zapaści na rynku pracy i bezrobocia, wydają się przesadzone. Zdaniem ekspertów roboty częściowo odpowiedzą na problem niedoborów na rynku pracy związanych m.in. ze starzeniem się społeczeństwa, a ponadto wygenerują popyt na wiele nowych stanowisk. Pozytywne skutki automatyzacji są o tyle możliwe, że jest jeszcze sporo czasu, żeby się przygotować do zmian. Powinny one obejmować m.in. kwestie podnoszenia kompetencji cyfrowych i zabezpieczenia społecznego.

Obniżenie ciśnienia krwi i tętna, lepszy poziom cukru, poprawa synchronizacji z rytmem dobowym – między innymi na takie korzyści płynące ze stosowania postu przerywanego zwrócili uwagę naukowcy z Holandii i Danii. Jak przekonują, ludzie są ewolucyjnie dobrze przystosowani do strategii niejedzenia przez kilkanaście godzin dobowo czy kilka dni w tygodniu. Podczas gdy do organizmu nie są dostarczane składniki pokarmu, w wątrobie wytwarzane jest alternatywne dla węglowodanów paliwo, którym zasilany jest mózg. Osoby stosujące głodówkę często mówią, że odczuwają korzystne efekty w pracy umysłu. Zdarza się też, że doświadczają stanów euforycznych.

Polskie szkoły czeka szereg zmian. W ostatnim miesiącu trwały konsultacje projektu nowelizacji rozporządzenia, które zakłada m.in. zmianę formuły prac domowych w publicznych szkołach podstawowych. Z kolei 19 lutego br. MEN rozpoczął prekonsultacje dotyczące zmian w podstawie programowej. W planach są również reformy, dzięki którym polska szkoła ma się stać bardziej wspierająca i przyjazna dla uczniów. Jednym z priorytetów jest m.in. edukacja włączająca, szkoły specjalne i wsparcie dzieci z indywidualnymi potrzebami w kształceniu, w tym np. spektrum autyzmu, ADHD, z zaburzeniami nastroju czy z orzeczeniami o niepełnosprawności.

Zakończenie rządowego programu Bezpieczny Kredyt 2% sprawiło, że na rynku jest mały wybór mieszkań, zarówno od deweloperów, jak i z drugiej ręki. To dlatego coraz częściej inwestorzy rozważają budowę własnego domu. W dodatku może być to alternatywa korzystna finansowo, bo ceny materiałów budowlanych się ustabilizowały. – Koszty są podobne. Decydując się jednak na budowę domu, mamy większy wybór lokalizacji oraz odpowiedniego dla nas czasu i tempa budowy – przekonuje Wojciech Rynkowski, ekspert Extradom.pl.

Rosyjska wojna w Ukrainie, która wywołała problemy z dostawami i skokowy wzrost cen żywności na światowych rynkach, nałożyła się na niszczycielskie skutki zmian klimatycznych i słabe zbiory w wielu krajach Afryki. Obok rebelii i wojen domowych to w tej chwili główne przyczyny głodu i problemów z bezpieczeństwem żywnościowym. Według raportu opracowanego m.in. przez ONZ FAO, WFP i Unię Afrykańską Afryka stoi w obliczu kryzysu żywnościowego o bezprecedensowych jak dotąd rozmiarach.

Naukowcy z Uniwersytetu Stanu Ohio opracowali model językowy służący jako agent SI. Jego zadaniem ma być przeglądanie stron internetowych i wykonywanie poleceń wydawanych przez użytkownika. Dzięki temu osoby niewidome oraz z niepełnosprawnością ruchową będą mogły w pełni korzystać z możliwości internetu. Twórcy zapewniają przy tym, że możliwości rozwiązania są dużo większe. Mogłoby ono analizować strony czy nawet całe systemy w celu opracowywania ich udoskonaleń.

W ubiegłym roku oferta mieszkań na polskim rynku była nawet o 1/5 niższa niż w poprzednim. Analitycy Polskiego Instytutu Ekonomicznego szacują, że w całym 2024 roku liczba mieszkań oddanych do użytkowania będzie najniższa od kilku lat. Ta niska podaż przekłada się nie tylko na rosnące ceny, ale też na proces poszukiwania własnego M. Kupujący mają coraz większy kłopot ze znalezieniem odpowiedniego dla siebie lokum. Na rynku działa kilkanaście dużych portali z ogłoszeniami, ale taka liczba serwisów wcale nie ułatwia poszukiwań. W rozwiązaniu tego problemu mogą pomóc narzędzia technologiczne, które znacznie upraszczają poszukiwania i proces wyboru mieszkania. Takie zadanie ma debiutująca właśnie na polskim rynku aplikacja Erevie.

W spółkach kolejowych od tygodni trwają strajki maszynistów, którzy domagają się przede wszystkim wyższych płac, ale wśród postulatów związkowców są też inne. – Bardzo mocno doskwierają nam też kwestie bezpieczeństwa ruchu kolejowego, nacisków na zwiększenie czasu pracy, pracę w nadgodzinach, duże obciążenia tego środowiska – wymienia Leszek Miętek, prezydent Związku Zawodowego Maszynistów Kolejowych w Polsce. Jak wskazuje, od lat mówi się o tym, że przewoźnicy kolejowi borykają się z problemem niedoboru maszynistów, ale w tej chwili problemem jest raczej nieefektywne zagospodarowanie ich czasu pracy. – Średnio 40 proc. czasu maszyniści poświęcają na to, do czego zostali przeszkoleni – zauważa ekspert.

AI Act, czyli unijny akt o sztucznej inteligencji, ma w założeniu zmienić cyfrowy krajobraz Europy, kategoryzując narzędzia SI według poziomów ryzyka oraz nakładając nowe obowiązki na rządy i firmy. Eksperci zwracają jednak uwagę, że akt odnosi się w swoim zasięgu tylko do poszczególnych, krytycznych obszarów związanych z funkcjonowaniem SI. Ma regulować kwestie takie jak m.in. sprawa deepfake’ów, biometrii czy social scoringu. Regulacja jest przede wszystkim odpowiedzią na pojawiające się nowe i coraz bardziej zaawansowane modele generatywnej sztucznej inteligencji. Ostatnim przykładem takiego rozwiązania jest Sora od OpenAI – narzędzie do tworzenia filmów. Prawdopodobnie unijne prawo nie będzie jednak inspiracją dla prawodawców w USA czy Azji.

Algorytmy samochodów autonomicznych będą się mogły nauczyć polskich dróg, zanim się na nich pojawią. Pomoże w tym baza ponad 800 scenariuszy dotyczących rzeczywistych sytuacji w ruchu ulicznym w Polsce w różnych warunkach. Tworzą ją wspólnie Instytut Transportu Samochodowego i Politechnika Warszawska, a efekty projektu spodziewane są w 2025 roku. Udostępnienie tej bazy w otwartych źródłach ma zachęcić producentów do testowania pojazdów autonomicznych w Polsce. Ułatwienia dla prac badawczych w tym zakresie są również celem nowych przepisów, nad którymi pracuje resort infrastruktury, a które mają zostać przyjęte w I kwartale 2025 roku.

Eksport produktów z Ukrainy z roku na rok spada, co jest wynikiem zarówno zniszczenia zakładów produkcyjnych, jak i tras komunikacyjnych. W relacjach z Polską spadek jest wynikiem wprowadzenia embarga na ukraińskie produkty w kwietniu 2023 roku. – Pamiętajmy jednak, że w ubiegłym roku z Ukrainy sprowadziliśmy towary za około 4,5 mld euro, natomiast wysłaliśmy towarów za około 11 mld euro – podkreśla Dariusz Szymczycha z Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej i dodaje: – Mam wrażenie, że w tej całej dyskusji wokół granicy i Ukrainy brakuje podstawowych informacji i twardych danych, wszyscy operują emocjami.

Największy w Polsce i trzeci pod względem wielkości w Europie system wypożyczalni rowerów publicznych od 25 lutego br. jest już dostępny dla mieszkańców ośmiu miast wchodzących w skład Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. – Tym, co odróżnia Metrorower od innych tego typu systemów, jest jego integracja z transportem publicznym. Jako element Transportu GZM Metrorower pojawił się w już w taryfie, co jest jak na razie jedynym takim rozwiązaniem w Polsce – mówi Tomasz Wojtkiewicz z Nextbike Polska. Rowery w systemach sharingowych cieszą się rosnącą popularnością i mogą stanowić odpowiedź na bolączki transportowe wielu polskich miast.

Prowadzone w ostatnich latach wycinki drzew w połączeniu ze zmianami klimatycznymi spowodowały, że polskie lasy stopniowo zaczęły tracić swoje funkcje ekologiczne, społeczne i gospodarcze. Aby je odtworzyć i umożliwić ekosystemom zaadaptowanie się do zmian klimatu, trzeba objąć je większą ochroną i wyłączyć sporą ich część z gospodarki leśnej – apelują naukowcy PAN. – Ochrona lasów musi polegać na wyłączaniu części lasów z funkcji produkcyjnej, musimy coraz bardziej rozdzielić tę funkcję lasów od tych pozostałych – podkreśla dr hab. Wiktor Kotowski, profesor UW i członek Komitetu PAN ds. Kryzysu Klimatycznego. Jak wskazuje, pociągnie to też za sobą konieczność bardziej racjonalnego gospodarowania surowcem drzewnym.

W 2023 roku popyt ze strony najemców na powierzchnię biurową w Warszawie był niewiele niższy od rekordowego 2022 roku – wynika z analizy firmy Walter Herz. Zakontraktowana powierzchnia wyniosła 750 tys. mkw. W tym czasie do użytku oddano 60 tys. mkw., a w budowie pozostaje ok. 260 tys. mkw., z czego jedna czwarta może zostać oddana do użytku w tym roku. Aktywność deweloperów od kilku lat pozostaje jednak na niskim poziomie, co powoduje, że każda nowa powierzchnia wynajmuje się błyskawicznie, a stawki czynszów rosną.