Wszystkie newsy

Osiem miesięcy działań wojennych Rosji w Ukrainie spowodowały w tym kraju straty idące w setki miliardów dolarów. Agresor zniszczył kilkadziesiąt tysięcy kilometrów dróg, a także mosty, tory kolejowe, fabryki, infrastrukturę energetyczną, szkoły, szpitale, budynki mieszkalne czy obiekty handlowe. Ukraina myśli jednak nie tylko o odbudowie substancji fizycznej, ale też o ustabilizowaniu gospodarki i położeniu podwalin pod jej nowe otwarcie, w postaci strategii przyciągania przyszłych inwestycji.

– Decoupling, czyli rozdzielenie gospodarek Chin i USA, wydaje się procesem nieuniknionym, ale równocześnie niemożliwym do przeprowadzenia – mówi Krzysztof Domarecki, główny akcjonariusz Grupy Selena. Więzi gospodarcze budowane przez ostatnie 50 lat trudno będzie zerwać pod wpływem napięć politycznych. Jeśli mimo to taka decyzja zapadnie na szczytach władz, uderzy to przede wszystkim w kraje Zachodu. Ani USA, ani Europa nie są bowiem w stanie wchłonąć z powrotem produkcji od wielu lat lokowanej w Chinach, głównie ze względu na brak pracowników i wysokie normy środowiskowe. Ekspert przestrzega, że embargo na import z Chin oznaczałoby wzrost kosztów, masowe bankructwa i zwolnienia, a za tym idzie ryzyko rosnących niepokojów społecznych na całym świecie.

Z taką suszą Somalia nie zmagała się od 40 lat. Najmniejsze od dekad opady deszczu wywołują problemy z dostępem do wody i żywności. Ponad milion Somalijczyków musiało opuścić swoje domy, by szukać pomocy i ratunku. Ta sytuacja klimatyczna pogłębia kryzys humanitarny, do którego przyczyniła się również wojna w Ukrainie – brak dostaw zboża z Rosji i Ukrainy oraz rosnące ceny powodują, że coraz więcej osób nie jest w stanie zaspokoić swoich codziennych potrzeb żywieniowych.

W wielu ukraińskich miastach Rosjanie zniszczyli podstawową infrastrukturę, przez co zimą tysiące ludzi nie będą mieć zapewnionego podstawowego schronienia, dostępu do wody czy ogrzewania. Pomocy będą szukać w Polsce i według części ekspertów to właśnie zimą powinniśmy się spodziewać kolejnej dużej fali ukraińskich uchodźców. – Wszystkie organizacje humanitarne szykują się już na nadchodzącą zimę – mówi Helena Krajewska, rzeczniczka Polskiej Akcji Humanitarnej. Jak podkreśla, długofalowa pomoc wciąż jest potrzebna zarówno uchodźcom, jak i w samej Ukrainie, gdzie trwają działania wojenne. W jej zapewnieniu NGO-sy i organizacje pomocowe mocno liczą na wsparcie ze strony biznesu.

Wybuch wojny w Ukrainie i napływ uchodźców z tego kraju wywołały wielki zryw pomocowy. – Na początku zawsze wszyscy się mobilizują, jest duża energia, wszyscy chcemy pomagać. Nasi partnerzy społeczni wiedzieli, że ta pierwsza fala energii się zmniejszy, a być może wygaśnie. Dlatego od początku jasno mówili, żeby pomoc rozłożyć na etapy, bo ona będzie potrzebna również za kilka miesięcy, a nawet lat – mówi Bogdan Kucharski, prezes bp w Polsce. Jak wskazuje, po ponad pół roku wojny biznes nadal szeroko włącza się w działania pomocowe na rzecz uchodźców. Aby nie dopuścić do wygaszenia fali pomocy, koncern chce w nią zaangażować również klientów.

Zamiłowanie polskich konsumentów do kuchni włoskiej nie traci na intensywności. Co istotne, już nie tylko makaron i pizza królują na polskich stołach. Ma to związek z coraz większą dostępnością oryginalnych włoskich produktów w polskich sklepach. Polacy początkowo musieli szukać polskich zamienników włoskich serów czy sosów, obecnie mają do dyspozycji bogaty wybór produktów, których pochodzenie i smak gwarantują europejskie certyfikaty. Dzięki nim konsumenci nie tylko mogą odtworzyć smaki poznane w podróży, ale i wzbogacić rodzime potrawy o włoskie dodatki.

Pod wpływem wydarzeń za wschodnią granicą państwa członkowskie UE zapowiedziały już zwiększenie budżetów na obronność, ale brak współpracy w tym zakresie wiąże się z szeregiem ryzyk, m.in. wzmocnieniem zależności zewnętrznych i jeszcze większym rozdrobnieniem sektora obronnego. Dlatego instytucje unijne dążą do większej integracji państw członkowskich w tym zakresie. Stąd m.in. pomysł przeznaczenia 1,2 mld euro na wspólne projekty badawczo-rozwojowe w obszarze przemysłu obronnego czy instrument wspólnych zamówień o wartości 500 mln euro na kolejne dwa lata. – Problem polega na tym, że obronność jest interesem żywotnym każdego państwa i stąd one bardzo niechętnie integrują te działania – mówi prof. Paweł Soroka.

Od lipca br. zmieniły się zasady przebywania w strefie przygranicznej z Białorusią, a obowiązujący dotąd zakaz został częściowo zniesiony. Jednak kryzys migracyjny – mimo że przestał być głośny medialnie – wciąż trwa. Straż Graniczna prawie codziennie informuje na Twitterze o udaremnionych próbach nielegalnego przekroczenia granicy przez cudzoziemców, którzy usiłują przedostać się do Polski. Tymczasem aktywiści i mieszkańcy przygranicznych miejscowości wskazują na nasilającą się w ostatnich miesiącach brutalność polskich i białoruskich służb – pokazuje raport, który opracowała Helsińska Fundacja Praw Człowieka.

– Wstępne kalkulacje pokazują, że Ukraina cofnęła się w swojej gospodarce o prawie 50 lat – mówi Beata Daszyńska-Muzyczka, prezes Banku Gospodarstwa Krajowego, który zapowiada wsparcie w odbudowie tego kraju po wojnie. Wciąż jednak Ukrainie najbardziej potrzebna jest przede wszystkim pomoc w tym, aby tę wojnę wygrać. BGK w porozumieniu z Komisją Europejską przesunął już w marcu niewykorzystane środki na szczepionki przeciw COVID-19 na pomoc humanitarną dla naszego wschodniego sąsiada.

– Chiny rozsiadły się na wzgórzu, obserwując walczące tygrysy. Starają się wygrać ten konflikt na swoją korzyść. Przejmują aktywa w rosyjskich firmach, kupują tańsze surowce, ale starają się ograniczyć pomoc dla Rosji, żeby nie ściągnąć na siebie sankcji – mówi Radosław Pyffel, ekspert Instytutu Sobieskiego. Jak ocenia, Chinom odpowiada także destabilizacja Zachodu i USA, co wzmacnia pozycję światową Pekinu. Tym bardziej że całe ryzyko tej destabilizacji bierze na siebie Rosja. – To wszystko irytuje stronę amerykańską – wskazuje ekspert. Po raz pierwszy w koncepcji strategicznej NATO znalazło się odniesienie do chińskiej polityki, określanej jako wyzwanie dla państw członkowskich sojuszu.

Skradziony, zagubiony albo zniszczony bagaż to zły sen każdego urlopowicza. Tymczasem każdego roku liczba bagaży opóźnionych bądź skradzionych na lotniskach sięga kilkudziesięciu milionów, a do tego dochodzi też ryzyko kradzieży w kurortach turystycznych. Przed wyjazdem na urlop warto więc pomyśleć o ubezpieczeniu rzeczy osobistych czy sprzętu elektronicznego, który wkładamy do walizki. 73 proc. osób ubezpieczających się na wyjazd podkreśla, że taka ochrona bagażu jest istotnym elementem dobrej polisy turystycznej – wynika z badania Europ Assistance. Przed jej wyborem trzeba zwrócić uwagę na kilka szczegółów.

Regulacje przyjmowane na forum Unii Europejskiej oraz zalecenia instytucji międzynarodowych mają znaczący wpływ na kształt polskich przepisów. Jednak Polska wciąż ma problem z forsowaniem na ich forum swoich interesów i zapewnieniem, aby te międzynarodowe regulacje, wypracowywane w drodze negocjacji i kompromisów, były dla niej jak najkorzystniejsze – wynika z nowego raportu, który przygotowała Fundacja im. Kazimierza Pułaskiego. Eksperci wskazują, że Polska jest niedoreprezentowana w instytucjach unijnych i organizacjach międzynarodowych. Mimo ponad 30 lat suwerenności swojej polityki zagranicznej wciąż dopiero uczy się też skutecznego operowania w środowisku międzynarodowym. Ostatnie miesiące przyniosły wzrost roli naszego kraju na arenie międzynarodowej, co warto wykorzystać.

– Polska i Niemcy mają bardzo długie tradycje współpracy naukowej. Na wiele pytań badawczych odpowiedzi można znaleźć tylko wspólnie, w ramach współpracy dwu- lub wielostronnej – mówi prof. Katja Becker, prezeska Deutsche Forschungsgemeinschaft. Matematyka, informatyka, fizyka, chemia czy inżynieria materiałowa – to przykłady dziedzin, w których współpracują ze sobą polscy i niemieccy naukowcy. Tegoroczna nagroda Copernicus – przyznawana współpracującym ze sobą badaczom z Polski i z Niemiec przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej i DFG – trafiła do pary naukowców, którzy już od lat 90. prowadzą wspólne badania nad Holokaustem i świadectwami literackimi z getta żydowskiego w Łodzi (Ghetto Litzmannstadt) – drugiego największego getta w Polsce pod niemiecką okupacją. – Na przestrzeni lat spotykamy polsko-niemieckie zespoły, które współpracują ze sobą już od dziesiątek lat, opublikowały razem dziesiątki prac naukowych – mówi prof. Maciej Żylicz, prezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

Wojna w Ukrainie zagroziła bezpieczeństwu żywnościowemu państw Afryki, które są silnie uzależnione od importu m.in. zbóż i wrażliwe na podwyżki. Na całym kontynencie ceny żywności rosną nawet o kilkadziesiąt procent, pojawiły się też obawy o dostępność pieczywa. Na dodatek w dużej części Afryki rozpoczyna się pora deszczowa, więc za miesiąc przyjdzie czas zasiewów, a do tego brakuje nawozów. To może przełożyć się na spadek plonów i pogłębienie obecnego kryzysu. – Długoterminowo ta sytuacja może mieć jednak pozytywne skutki. Pojawi się o wiele większy nacisk na odejście od niekorzystnej struktury importu żywności na rzecz zwiększenia produkcji lokalnej – ocenia Jędrzej Czerep z PISM.

Ogólnopolski telefon zaufania dla dzieci i młodzieży pod numerem 116 111 działa już od ponad 13 lat. Tylko od stycznia do maja br. psychologowie i terapeuci odebrali 25,4 tys. połączeń, odpowiedzieli na 4,3 tys. wiadomości i ponad 420 razy interweniowali w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia dziecka. Teraz pomoc została rozszerzona także o dyżury w języku ukraińskim i rosyjskim, aby zapewnić pomoc dla kilkuset tysięcy dzieci, które uciekły do Polski z kraju ogarniętego wojną. Rozmowy z psychologiem w ich ojczystym języku mogą być dla nich dużym wsparciem w poradzeniu sobie z nową, trudną sytuacją. Zwłaszcza że będą je prowadzić psycholożki, które również przyjechały tu z ich rodzimego kraju.