Wszystkie newsy

Prezydencja Polski w Radzie UE przypadnie na pierwsze półrocze 2025 roku. Wśród jej głównych wyzwań i priorytetów wymienia się m.in. bezpieczeństwo i obronność, planowane rozszerzenie Unii Europejskiej o Ukrainę i Mołdawię, dalszy kształt transatlantyckiej współpracy po wyborach w USA, a także dyskutowane zmiany traktatowe w UE, problemy związane z implementacją Zielonego Ładu i pakiet migracyjny. Jednak – jak podkreśla europoseł Janusz Lewandowski – zdecydowanie najtrudniejszym zadaniem będą prace nad nowym budżetem UE na lata 2028–2034. Poprowadzi je Piotr Serafin, polski kandydat na unijnego komisarza ds. budżetu.

Kryzys mieszkaniowy jest jednym z największych problemów Polaków. Brakuje dostępnych cenowo mieszkań, a na związane z nimi koszty wydajemy średnio ok. 18 proc. swoich dochodów. Kryzys mieszkaniowy dotyczy już jednak niemal całej Europy. Zgodnie z danymi Eurostatu w dziewięciu krajach UE od 2010 roku ceny domów wzrosły ponad dwukrotnie. – Trzeba przyspieszyć działania i skupić się na tym, żeby ludzie mieli gdzie mieszkać, bo w Europie jest duży problem bezdomności – ocenia europosłanka PO Jagna Marczułajtis-Walczak.

W niedzielę 20 października w Mołdawii odbędą się wybory prezydenckie i referendum konstytucyjne, których wyniki mają potwierdzić proeuropejski kurs tego kraju. Według sondaży tamtejsze społeczeństwo w referendum najpewniej opowie się za akcesją do UE. Na wyniki zbliżających się głosowań próbuje jednak wpłynąć Rosja, która straszy „powtórzeniem ukraińskiego scenariusza” i uwikłaniem Mołdawii w wojnę. Europosłowie zwracają uwagę, że stosuje do tego cały wachlarz działań hybrydowych – od cyberataków i dezinformacji po przekupywanie wyborców.

Coraz więcej krajów postrzega napływ migrantów jako zagrożenie dla bezpieczeństwa i tożsamości Europy. Berlin wprowadził nowe kontrole graniczne, a premier Hiszpanii zawarł porozumienia z przywódcami państw afrykańskich, aby spróbować powstrzymać napływ ludzi. Liczba nielegalnych przekroczeń granicy Unii Europejskiej w ciągu pierwszych ośmiu miesięcy tego roku wyniosła niemal 140 tys. W związku z tym część posłów apeluje o wzmocnienie Frontexu, czyli unijnej agencji straży granicznej i przybrzeżnej.

Zarówno Stany Zjednoczone, jak i Unia Europejska chciałyby zawieszenia broni lub najchętniej porozumienia pokojowego na Bliskim Wschodzie, na takowe się jednak nie zanosi. Od czasu ataku Hamasu na Izrael z października 2023 roku w regionie trwają wzajemne ataki zbrojne, w których po obu stronach giną ludzie, w tym cywile. Zdaniem polskich europosłów z różnych opcji politycznych Unia Europejska musi kontynuować naciski na obie strony, by konflikt powoli wygasał. Ma jednak ograniczone możliwości.

Niemcy wprowadziły tymczasowe kontrole na wszystkich granicach lądowych, aby – jak zapowiedziały – spróbować powstrzymać nielegalną migrację. Przepisy dopuszczają takie kroki, ale w przypadku, gdy istnieje zagrożenie dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa wewnętrznego. Jak podkreślają polscy europosłowie, takich przesłanek nie ma, a decyzja Niemiec to egoistyczne posunięcie, które narusza wszelkie zasady wspólnotowe.

Naukowcy z Australii sprawdzili, w jakim stopniu turystyka wpływa na naszą kondycję oraz jaki ma wpływ na ciało i psychikę. Wykorzystali do tego teorię stosowaną do tej pory w fizyce. Wnioski nie są jednoznaczne. Podróżowanie sprzyja poprawie zdrowia, pozytywnie oddziałując na najważniejsze układy w organizmie, i opóźnia proces starzenia, ale wyjazdy mogą mieć też negatywne konsekwencje, w postaci np. większego narażenia na choroby zakaźne, wypadki czy przemoc.

Ponad 12,5 mln gospodarstw na świecie, w większości małych do 5 ha, uprawia kawowce. Chociaż ceny kawy na światowych rynkach od wielu miesięcy pną się w górę, nie przekłada się to na wyższe zyski dla rolników. Ich problemem jest nie tylko marginalizacja w łańcuchach dostaw, lecz również dynamicznie rosnące koszty produkcji i zmiany klimatu, np. przedłużające się susze – przypominają eksperci Fundacji Fairtrade Polska z okazji Międzynarodowego Dnia Kawy, który przypada 29 września.

Poprawa otoczenia prawnego, uproszczenie regulacji, likwidacja protekcjonizmu w poszczególnych krajach członkowskich wobec innych rynków UE, ale też budowanie otoczenia sprzyjającego rozwojowi innowacji i nowoczesnego rynku technologicznego – to główne postulaty Federacji Przedsiębiorców Polskich wobec nadchodzącej polskiej prezydencji w Radzie UE. Wszystkie te elementy mają wzmocnić konkurencyjność unijnych firm i przemysłu na arenie międzynarodowej, gdzie dziś przegrywają wyścig z USA i Azją.

Akcesja Ukrainy do UE będzie oznaczać duże zmiany dla polskiego rolnictwa i potencjalne problemy na rynku pracy. Z drugiej strony to też szansa dla polskich przedsiębiorców, którzy mogą wziąć udział w powojennej odbudowie tego kraju. Jednak polski rząd powinien wykazać w tym celu aktywniejszą postawę i poprawić relacje z Ukrainą, które w ostatnim czasie uległy pogorszeniu – ocenia Marek Budzisz, ekspert ds. Rosji i obszarów postsowieckich w Strategy and Future.

Kwestia ewentualnej akcesji Ukrainy do Unii Europejskiej i NATO będzie mieć ogromne znaczenie, zwłaszcza dla wschodniej flanki NATO. – Z perspektywy Polski i jej bezpieczeństwa długofalowego Ukraina musi być możliwie stabilnym elementem systemu bezpieczeństwa wschodniej flanki NATO – ocenia Marek Budzisz ze Strategy and Future. Obecność Ukrainy w sojuszu oznacza jednak konieczność dofinansowania tego kraju i jego możliwości obronnych przez państwa NATO, z kolei opóźnienie tego procesu będzie się wiązać nie tylko z większym zagrożeniem ze strony Rosji dla członków Sojuszu, ale i ogromnymi potrzebami zwiększania ich potencjału wojskowego. O obu scenariuszach eksperci będą rozmawiać podczas Forum w Krynicy.

W poprzednim roku szkolnym wśród 5,2 mln uczniów we wszystkich rodzajach polskich szkół 7 proc., czyli blisko 350 tys., stanowili cudzoziemcy. Zdecydowana większość z nich – 290 tys. – to Ukraińcy, a z tej grupy ponad połowa to dzieci i młodzież w wieku szkolnym – wynika z opracowania Centrum Edukacji Obywatelskiej. Zdaniem ekspertów liczba ukraińskich dzieci, które pozostają poza systemem edukacyjnym, może się zawierać w przedziale od 20 tys. do nawet 80 tys. Przez zmiany legislacyjne od września zaczęły chodzić do polskich szkół.

Rekordowe 186,6 mld zł – tyle wyniosą w przyszłym roku wydatki na obronę narodową. Planowane wydatki, w tym uposażenia dla żołnierzy zawodowych, sięgną 4,7 proc. PKB – zapowiedział podczas obchodów rocznicy wybuchu II wojny światowej premier Donald Tusk. Temat bezpieczeństwa i odporności państwa polskiego po 2,5 roku trwającej za wschodnią granicą wojny wciąż pozostaje dominującym w debacie publicznej. Tak też będzie podczas Krynica Forum, ruszającej 18 września br. trzydniowej konferencji społeczno-gospodarczej. Przedstawiciele świata polityki, biznesu i technologii oraz samorządowcy i naukowcy zajmą się tym zagadnieniem nie tylko w znaczeniu militarnym, ale także gospodarczym, ekonomicznym i politycznym.

Do wyborów prezydenckich w USA pozostały nieco ponad dwa miesiące. Aktualne sondaże dają niewielką przewagę kandydatce demokratów Kamali Harris, która podczas ubiegłotygodniowej konwencji w Chicago zapowiedziała m.in. dalsze wsparcie dla Ukrainy w wojnie z Rosją. Postawiła się w opozycji do swojego kontrkandydata, Donalda Trumpa, który wcześniej kwestionował przynależność USA do NATO, a po powrocie do Białego Domu może ukrócić dalsze wsparcie finansowe dla Ukrainy. – Wybory w USA będą mieć jednak wpływ nie tylko na dalszy przebieg wojny w Ukrainie, ale i na polską politykę i wybory prezydenckie w 2025 roku – zauważa ekspert UW dr hab. Jarosław Szczepański.

Zmiana kandydata na prezydenta dodała amerykańskiej Partii Demokratycznej wiatru w żagle. W ostatnich tygodniach Kamala Harris w sondażach dorównała do Donalda Trumpa, który jeszcze w czerwcu i lipcu dominował nad Joe Bidenem, a w niektórych nawet zyskała kilkupunktową przewagę. Poprawę nastrojów widać na trwającej w tym tygodniu konwencji demokratów. Sztaby obojga kandydatów przygotowują się teraz do debaty wyborczej zaplanowanej na 10 września. Starcia tego typu to punkt kulminacyjny kampanii wyborczych, który może zdecydować o wyniku wyborów.