Wszystkie newsy

Łatwiej będzie wykryć treści pisane przez sztuczną inteligencję w pracach dyplomowych. Taki moduł został właśnie dodany do Jednolitego Systemu Antyplagiatowego, który jest obligatoryjnie wykorzystywany do sprawdzania samodzielności w pisaniu takich prac. Pomoc sztucznej inteligencji w tym procesie, zdaniem ekspertów, nie jest niczym złym, ale już generowanie treści, pod którą autor tylko się podpisuje, świat nauki traktuje nagannie. Nie ma jak na razie żadnych regulacji, które normowałyby te kwestie.

Klucz do zrozumienia, co motywuje osoby zakochane do zaangażowania się w walkę o uwagę obiektu westchnień, znajduje się w dolnej części mózgu – dowiedli australijscy naukowcy. Wzmożone pobudzenie zlokalizowanego tam systemu aktywności behawioralnej sprawia, że ukochana osoba znajduje się w centrum naszego zainteresowania, dążymy do jak najczęstszego kontaktu z nią i dla niej jesteśmy też gotowi do zmiany swoich zachowań. Odkrycie może mieć znaczenie w badaniach nad ewolucją miłości romantycznej. Naukowcy wciąż nie mogą zidentyfikować, jaka jest jej geneza, choć wiadomo, że człowiek był do niej zdolny już w momencie pojawienia się na Ziemi jako gatunek.

Tylko co 10. projekt składany do Narodowego Centrum Nauki uzyskuje obecnie dofinansowanie, co oznacza stratę ogromnego potencjału badawczego. Środowisko naukowe zaapelowało do rządu o zwiększenie budżetu tej jednostki do poziomu umożliwiającego finansowanie co najmniej 25 proc. rozpatrywanych projektów badawczych. – To jest pewien próg, dzięki któremu dobre projekty nie będą odrzucane tylko dlatego, że brakuje na nie pieniędzy – mówi prof. Marek Konarzewski, prezes Polskiej Akademii Nauk. Jak podkreśla, zbyt niski poziom finansowania – zwłaszcza na tle innych krajów europejskich – wciąż pozostaje jedną z głównych bolączek polskiej nauki.

Dragon Firefighter, opracowywany przez japońskich naukowców robot gaśniczy, dzięki innowacyjnym rozwiązaniom poprawi skuteczność gaszenia pożarów i bezpieczeństwo strażaków podczas akcji. Robot będzie się unosił nad ziemią dzięki strumieniom wody pod wysokim ciśnieniem i skieruje je bezpośrednio na źródło ognia. W jego nawigacji pomogą kamery: termowizyjna i konwencjonalna. Prototyp urządzenia jest już gotowy, ale docelowe rozwiązanie ma mieć większe rozmiary. Naukowcy stoją więc przed kolejnymi wyzwaniami konstrukcyjnymi, które rozwiążą m.in. problemy z manewrowaniem i drganiami. Finalna wersja robota i doprowadzenie do jej rynkowego debiutu mają zająć jeszcze około 10 lat.

– W ubiegłym roku aż 40 proc. pensji w instytutach PAN było poniżej minimalnej pensji i trudno było nam przekonać młodych ludzi, że ścieżka rozwoju naukowego jest tym, co powinni w życiu robić – mówi prezes PAN, prof. Marek Konarzewski. Wskazuje, że zapisana w budżecie na ten rok kwota 180 mln zł dotacji pozwoli zaledwie na zrekompensowanie podwyżek kosztów utrzymania potencjału badawczego instytutów. Żeby mówić o dalszym rozwoju PAN, trzeba wrócić do rozmów o finansowaniu, ale także o zmianach organizacyjnych w tej instytucji. Reformę PAN zapowiedział już minister nauki i szkolnictwa wyższego Dariusz Wieczorek.

Sarkazm może służyć nie tylko przekazaniu uszczypliwości – dowodzą naukowcy z uczelni INSEAD. Okazuje się, że używanie tego narzędzia w komunikacji interpersonalnej pomaga odbiorcy przyjąć punkt widzenia nadawcy. Staje się on bardziej otwarty na to, co próbuje przekazać nadawca, nawet jeśli wywołuje to w nim poczucie winy lub zażenowania. To odkrycie może być szczególnie cennym spostrzeżeniem dla języka biznesu i reklamy. Zbliżenie punktu widzenia nadawcy i odbiorcy ułatwia argumentację w handlu.

Deepfake stanie się w najbliższych latach jednym z podstawowych narzędzi w rękach cyberprzestępców. Technika łączenia zdjęć, filmów i głosu – często wykorzystywana w celach rozrywkowych – może być także groźnym instrumentem służącym dezinformacji, ale i atakom wyłudzającym dane czy pieniądze. Walka z takimi zagrożeniami staje się przedmiotem prac wielu naukowców. Badacze z Uniwersytetu Waszyngtona w St. Louis opracowali mechanizm obronny AntiFake, który ma zapobiegać nieautoryzowanej syntezie mowy, utrudniając sztucznej inteligencji odczytanie kluczowych cech głosu. Zapotrzebowanie na takie narzędzia będzie rosło wraz z rozwojem rynku generatywnej SI.

Odpowiednia wentylacja sypialni poprawia jakość snu – wynika z badań opublikowanych w „Science of the Total Environment”. Badania przeprowadzone przez naukowców z różnych uczelni, m.in. z Uniwersytetu Technicznego Danii, wykazały, że przy słabym poziomie wentylacji warunki w sypialniach były najgorsze. Wraz ze zwiększaniem jej mocy obniżał się poziom zanieczyszczenia powietrza, co pozwalało uczestnikom badania osiągnąć głębszy sen i rzadziej wybudzać się w nocy.

Zrozumienie mechanizmów działania białek opiekuńczych może być kluczowe dla celów praktycznych w medycynie, farmakologii i biotechnologii. Pozwala bowiem zrozumieć zmiany zachodzące w komórkach leżące u podstaw zaburzeń neurodegeneracyjnych, na przykład choroby Alzheimera czy Parkinsona. To właśnie za prace nad rolą białek opiekuńczych w naprawianiu innych wadliwych białek prof. Krzysztof Liberek z Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego został nagrodzony Nagrodą Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej 2023 w dziedzinie nauk o życiu i Ziemi.

Wdzięczność wydaje się być ważnym elementem układanki w romantycznych związkach, ale do tej pory nie poświęcano jej wiele uwagi w badaniach naukowych. Zajęli się nim naukowcy z Uniwersytetu w Illinois, którzy zbadali relacje w parach zgłaszających się na terapie i interwencje kryzysowe. Z ich obserwacji wynika, że na brak poczucia docenienia w związku najczęściej skarżą się kobiety, osoby pozostające w długoletnich relacjach oraz posiadające dzieci. – W związkach małżeńskich nie chodzi tylko o docenianie partnera, ale także o poczucie, że jest się przez niego docenianym. W kwestii wdzięczności niewiele się zmienia samo z siebie, potrzebny jest pewien wysiłek – mówi autor badania Allen Barton.

Wbrew powszechnemu przekonaniu poranne drzemki po przebudzeniu wcale nie są szkodliwe dla naszego organizmu – twierdzą naukowcy z Uniwersytetu w Sztokholmie. Okazuje się, że półgodzinna drzemka nie ma wpływu na jakość snu. Przestawianie budzika może nawet pomóc w łagodniejszym obudzeniu się i przekłada się na większą jasność umysłu tuż po wstaniu z łóżka.

Prof. Rafał Latała, specjalista z zakresu rachunku prawdopodobieństwa z Uniwersytetu Warszawskiego, opracował narzędzia, które umożliwiły udowodnienie hipotezy Talagranda dotyczącej procesów Bernoulliego. W praktyce oznacza to odpowiedź na pytania o procesy stochastyczne, które są kluczowe dla rozwoju uczenia maszynowego, statystyki i teorii prawdopodobieństwa. Matematyk z UW został właśnie laureatem Nagrody FNP 2023 w obszarze nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich.

Badania dotyczące ewolucji molekularnej i początków życia na Ziemi, zwalczania komórek nowotworowych i pozyskiwania biopaliw, katalizatory w procesie pozyskiwania zielonego wodoru i nowa, wydajna metoda utylizacji tworzywa sztucznego PET – to część rozwiązań nagrodzonych w tegorocznej, 13. edycji konkursu Złoty Medal Chemii, organizowanego przez Instytut Chemii Fizycznej PAN i firmę chemiczną DuPont. – Widzimy w tym roku kilka bardzo mocnych pomysłów, które mogą być zaaplikowane do szeroko rozumianego przemysłu chemicznego – od medycyny, przez utylizację różnego typu materiałów, a skończywszy na produkcji czystego wodoru – mówi dr Tomasz Redzimski, dyrektor generalny DuPont Polska.

Nieprzerwana abstynencja prowadzi do poprawy kondycji mózgu u osób, które wcześniej nadużywały alkoholu – udowodnili naukowcy z Uniwersytetu Stanforda. Badacze zaobserwowali zwiększenie grubości kory mózgowej w wielu obszarach. Proces „gojenia się” mózgu ograniczają niektóre choroby współistniejące, a także inne nałogi. Znaczenie ma też stopień nadużywania alkoholu w przeszłości.

Naukowcy z Uniwersytetu Waszyngtońskiego stworzyli mobilnego robota MilliMobile, który ma wielkość monety i nie potrzebuje baterii. Porusza się w pełni autonomicznie, czerpiąc energię z otoczenia – ze światła i fal radiowych. Może przenosić ładunek trzykrotnie przekraczający jego masę, dzięki czemu za pomocą różnych czujników i kamer będzie w stanie dokonywać różnych pomiarów, np. poziomu gazu, wilgotności czy temperatury.